Kluczowe pojęcia z historii starożytnej
Tekst przedstawia podstawowe zagadnienia z zakresu historii starożytnej, które są istotne dla uczniów klas 4-6 szkoły podstawowej. Omówione zostały definicje historii jako nauki, rodzaje źródeł historycznych oraz najważniejsze wydarzenia i pojęcia związane z początkami cywilizacji.
Definicja: Historia to nauka zajmująca się badaniem przeszłości, a dokładnie - działań i wytworów ludzkich od czasu wynalezienia pisma.
Vocabulary: Historiografia to dorobek badaczy i historyków w postaci ich prac, ogół prac historycznych.
Źródła historyczne dzielą się na materialne i niematerialne. Do niematerialnych zaliczamy przekazy ustne (legendy, opowieści, podania) oraz tradycje i obyczaje. Źródła materialne obejmują źródła pisane (dokumenty, akta, kroniki) oraz niepisane (architektura, malarstwo, narzędzia).
Highlight: Rewolucja neolityczna to proces przechodzenia ludzi z koczowniczego trybu życia do osiadłego, związanego z rolnictwem i hodowlą.
Tekst omawia również pojęcie "żyznego półksiężyca" - pasa ziemi biegnącego łukiem od półwyspu Synaj po Zatokę Perską, gdzie rozwinęły się pierwsze cywilizacje rolnicze.
W dalszej części przedstawione są najważniejsze miasta sumeryjskie (Ur, Uruk, Lagasz, Nippur, Kisz) oraz pojęcia związane z religią, takie jak politeizm i monoteizm.
Example: Najstarszą religią monoteistyczną jest judaizm.
Tekst wspomina również o Sargonie Wielkim, najwybitniejszym władcy akadyjskim, który stworzył pierwsze imperium na Bliskim Wschodzie.
W części poświęconej starożytnemu Egiptowi omówiona jest rola faraona jako najwyższego władcy oraz struktura administracyjna państwa. Wymienieni są najważniejsi bogowie egipscy, takie jak Re, Ozyrys, Izyda, Anubis i Horus.
Quote: "Tutanchamon - faraon, który zasłynął z klątwy."
Na końcu tekstu znajdują się informacje dotyczące judaizmu, w tym definicje Tory i Biblii oraz wzmianka o Abrahamie, który zawarł przymierze z Jahwe i prowadził Żydów do Kanaanu.
Ten tekst stanowi doskonałe notatki z historii dla klasy 5 w ramach programu "Wczoraj i dziś" oraz może być wykorzystany jako materiał uzupełniający do e-podręczników z historii dla klasy 5 Nowej Ery. Zawiera kluczowe informacje na temat rewolucji neolitycznej, jej przyczyn i skutków, a także podstawowe wiadomości o faraonach i religii starożytnego Egiptu.
