Stany Zjednoczone w XIX wieku

Rozwój Stanów Zjednoczonych w XIX wieku charakteryzował się budową państwa i społeczeństwa oraz znacznym rozwojem terytorialnym. System polityczny opierał się na dwóch głównych partiach:

1. Demokraci - reprezentujący bogatych plantatorów z Południa
2. Republikanie - reprezentujący interesy przemysłowo-handlowe z Północy

Rozwój terytorialny USA obejmował:

• Rozszerzenie na zachód i północ w pierwszej połowie XIX wieku
• Włączenie Teksasu w 1846 roku
• Przyłączenie północnego Meksyku i Kalifornii po wojnie z Meksykiem w 1848 roku
• Zakup Rio Grande od Meksyku w 1853 roku
• Zakup Alaski od Rosji w 1867 roku
• Aneksja Hawajów (ostatecznie w 1959 roku)

Definition: Doktryna Monroe - koncepcja przedstawiona w 1823 roku przez prezydenta Jamesa Monroe, zakładająca nieingerowanie USA w sprawy Europy w zamian za nieinterwencję Europy w sprawy Ameryki.

Polityka izolacjonizmu miała na celu wyeliminowanie europejskiej, szczególnie brytyjskiej, konkurencji w regionie.

Vocabulary: Gwieździsty sztandar - pieśń patriotyczna z czasów wojny o niepodległość, która stała się hymnem USA w 1831 roku. Nazwa nawiązuje do flagi, która początkowo miała 13 gwiazd, a obecnie ma 50.

Wojna krymska 1853-1856

Przyczyny wojny krymskiej 1853-1856 były złożone i obejmowały dążenie Rosji do kontroli nad Morzem Czarnym oraz popieranie panslawizmu. Konflikt ten miał daleko idące skutki dla układu sił w Europie.

Highlight: Kluczowym momentem wojny było oblężenie i zdobycie twierdzy Sewastopol w 1855 roku.

Wojna zakończyła się podpisaniem traktatu pokojowego w Paryżu w 1856 roku. Jej skutki obejmowały osłabienie pozycji Rosji, wzmocnienie Francji i Wielkiej Brytanii oraz zachwianie równowagi Świętego Przymierza.

Vocabulary: Cienka czerwona linia - określenie odnoszące się do szkockich żołnierzy w czerwonych mundurach, którzy skutecznie bronili się przed liczniejszym wrogiem.

Zjednoczenie Włoch

Proces zjednoczenia Włoch pod przywództwem Garibaldiego był długotrwały i obfitował w liczne bitwy i powstania. Kluczowe wydarzenia to:

1. Powstanie Królestwa Włoch w 1861 roku
2. Zdobycie Wenecji w 1866 roku
3. Przyłączenie Rzymu w 1870 roku

Definition: Risorgimento - ruch dążący do odrodzenia zjednoczonych Włoch i budzenia świadomości narodowej.

Ważnymi postaciami w tym procesie byli Camillo Cavour, premier rządu sardyńskiego, oraz Giuseppe Garibaldi, rewolucjonista i działacz niepodległościowy.

Example: Armia "tysiąca czerwonych koszul" pod dowództwem Garibaldiego stoczyła zwycięską bitwę pod Catalanimi z siłami neapolitańskimi.