Rozwój miast i społeczeństwo stanowe
Miasta powstawały z inicjatywy książąt, Kościoła i możnowładców. Proces zakładania miasta zaczynał się od pozyskania osadników przez zasadźcę. Następnie książę udostępniał odpowiedni teren, na którym geometrzy wytyczali ulice, parcele i miejsca pod budynki. Po Złotoryi i Lwówku Śląskim lokowano między innymi Wrocław, Poznań i Kraków.
W miastach zasadźcy zostawali wójtami - była to funkcja dziedziczna. W bogatszych ośrodkach mieszkańcy często starali się wykupić uprawnienia wójtowskie. Jeśli im się to udało, nowego wójta wybierała rada miejska, na której czele stał burmistrz. Najczęściej stosowanym prawem było prawo magdeburskie oraz lubeckie.
W okresie rozbicia dzielnicowego zaczęło kształtować się społeczeństwo stanowe. Duchowieństwo uzyskało szerokie immunitety, co było następstwem reformy gregoriańskiej. Rycerstwo (szlachta) formowało się dzięki uniezależnieniu od prawa książęcego. Mieszczaństwo wykształciło się dzięki lokacjom miejskim, ale nie otrzymywało przywilejów generalnych, co wpłynęło na ich małą rolę w polityce. Chłopi, stanowiący około 80% ludności, dzięki prawu niemieckiemu stali się bardziej jednolitą warstwą społeczną.
Zapamiętaj: W średniowiecznej Polsce powstały cztery główne stany: duchowieństwo, szlachta (rycerstwo), mieszczaństwo i chłopi. Ta struktura społeczna przetrwała aż do końca XVIII wieku, kształtując polską historię przez setki lat.