Postulaty i skutki unii lubelskiej
Ruch egzekucyjny wysunął szereg ważnych postulatów: egzekucję dóbr królewskich (odebranie bezprawnie zagarniętych dóbr), reformę wojskową, gwarancję tolerancji religijnej, zacieśnienie unii z Litwą, opodatkowanie duchowieństwa oraz zakaz łączenia urzędów.
Unia lubelska z 1569 roku stworzyła państwo z wspólnym władcą, sejmem, polityką zagraniczną i monetą. Jednocześnie Korona i Wielkie Księstwo Litewskie zachowały odrębne urzędy, wojska, skarby i sądownictwo. To kompromis, który pozwolił stworzyć nowy organizm państwowy.
Skutki unii były zarówno pozytywne, jak i negatywne. Z jednej strony nastąpił wzrost znaczenia polskich obyczajów i języka, rozwój kultury na Litwie oraz zwiększenie tolerancji. Z drugiej - wzrost wyzysku chłopów, zaniedbanie interesów Polski na zachodzie oraz większe koszty utrzymania wojska ze względu na rozleglejsze terytorium.
Pamiętaj! Unia lubelska była przełomowym wydarzeniem, które zmieniło kształt państwa na ponad 200 lat i przeniosło przywileje polskiej szlachty na szlachtę litewską, tworząc jednolitą klasę rządzącą.