Wielka Emigracja i Życie Kulturalne
Po klęsce powstania listopadowego około 10 tysięcy Polaków opuściło kraj, tworząc Wielką Emigrację. Większość osiedliła się we Francji, Belgii i Wielkiej Brytanii, gdzie kontynuowali walkę o niepodległość.
Emigranci podzielili się na trzy główne stronnictwa. Towarzystwo Demokratyczne planowało powstanie we wszystkich trzech zaborach, Hotel Lambert księcia Czartoryskiego stawiał na dyplomację, a Gromady Ludu Polskiego chciały oddać ziemię w ręce ludu.
Na emigracji rozkwitła polska kultura. Adam Mickiewicz napisał "Pana Tadeusza" - naszą epopeję narodową, Juliusz Słowacki tworzył dramaty jak "Kordian", a Fryderyk Chopin komponował utwory pełne tęsknoty za ojczyzną.
Uwłaszczenie chłopów w 1864 roku dało im na własność uprawianą ziemię, ale było to także sposób Rosjan na odciągnięcie ludu od powstania. Tysiące chłopów z małych gospodarstw przeniosło się później do miast, szukając pracy w przemyśle.
Ciekawostka: Wielka Emigracja to nie tylko uchodźcy, ale prawdziwa "ruchoma stolica" polskiej kultury i polityki.