Wojna peloponeska i podboje Aleksandra Wielkiego
Wojna peloponeska 432−404p.n.e. była niszczycielskim konfliktem między Atenami a Spartą. Napięcie rosło przez lata, głównie z powodu kontroli Aten nad Związkiem Morskim i nakładania wysokich danin na sojuszników. Przez długi czas żadna ze stron nie odnosiła zdecydowanego zwycięstwa, ale ostatecznie Sparta zwyciężyła, zmuszając Ateńczyków do zburzenia Długich Murów (fortyfikacji łączących miasto z portem).
Po osłabieniu greckich poleis, na północy wyrosła nowa potęga - Macedonia pod rządami Filipa II. Ten znakomity organizator i wódz zreformował armię, zbudował drogi i miasta, a ostatecznie pokonał zjednoczone siły greckie w bitwie pod Cheroneą (338 r. p.n.e.). Planował wojnę z Persją, ale został zamordowany w 336 r. p.n.e.
Jego syn, Aleksander Wielki, zrealizował plany ojca w spektakularny sposób. W 334 r. p.n.e. wyruszył przeciw Persji, odnosząc serię zwycięstw: nad rzeką Granik (334), pod Issos (333) i pod Gaugamelą (331). Pokonał perskiego króla Dariusza III i dotarł aż do Indii. Stworzył ogromne imperium, ale zmarł nagle w Babilonie w 323 r. p.n.e., mając zaledwie 33 lata.
🌟 Po śmierci Aleksandra jego imperium rozpadło się na kilka królestw rządzonych przez diadochów (wodzów). Rozpoczął się okres hellenistyczny, w którym grecka kultura rozprzestrzeniła się po całym Bliskim Wschodzie, docierając nawet do Indii.