Dzieje Babilonii i Asyrii
Babilonia osiągnęła szczyt znaczenia za panowania Hammurabiego w XVIII wieku p.n.e. Najważniejszym dziełem tego władcy był Kodeks Hammurabiego - zbiór praw wyrytych na kamiennej steli.
Quote: "Oko za oko, ząb za ząb" - ta zasada, znana z Biblii, pochodzi właśnie z Kodeksu Hammurabiego.
Drugi okres świetności Babilonii przypadł na panowanie Nabuchodonozora II (605-562 p.n.e.). W tym czasie powstały słynne wiszące ogrody Semiramidy, uważane za jeden z siedmiu cudów świata starożytnego.
Społeczeństwo babilońskie dzieliło się na trzy główne grupy:
- Ludzie wolni - elita władzy, mieszkańcy miast, chłopi
- Ludzie zależni - tzw. ludzie królewscy
- Niewolnicy
Highlight: System społeczny w Babilonii był ściśle zhierarchizowany, ale istniała możliwość awansu społecznego.
Państwo babilońskie zostało podbite przez władcę perskiego Cyrusa II w 539 p.n.e.
Imperium Asyryjskie rozwinęło się wokół głównych ośrodków politycznych - Aszur i Niniwy. W okresie od VIII do VI wieku p.n.e. Asyryjczycy podbili Mezopotamię, Elam, Syrię, Palestynę i północny Egipt.
Vocabulary: Elam - starożytne państwo na terenie dzisiejszego Iranu, rywalizujące z Mezopotamią.
Asyryjczycy prowadzili politykę terroru i eksterminacji wobec podbitych ludów. Jednocześnie jednak rozwijali kulturę, czego przykładem jest działalność Aszurbanipala, który stworzył wielką bibliotekę w Niniwie.
Example: Biblioteka Aszurbanipala zawierała tysiące glinianych tabliczek z tekstami literackimi, naukowymi i religijnymi, w tym słynny epos o Gilgameszu.
Upadek państwa asyryjskiego nastąpił w wyniku najazdu Medów i Babilończyków. Aszur upadło w 614 r. p.n.e.
Kultura Mezopotamii charakteryzowała się politeizmem - wiarą w wielu bogów. Najważniejsi bogowie to:
- Isztar - w Akadzie
- Marduk - w Babilonie
- Aszur - w Asyrii
Definition: Politeizm - system wierzeń religijnych, w którym czci się wielu bogów, często odpowiedzialnych za różne aspekty życia i natury.
Do najważniejszych zabytków kultury mezopotamskiej należą:
- Brama Isztar
- Kodeks Hammurabiego
- Sztandar z Ur
- Pieczęcie cylindryczne
Highlight: Brama Isztar, zbudowana za czasów Nabuchodonozora II, była imponującą konstrukcją pokrytą błękitnymi glazurowanymi cegłami i reliefami przedstawiającymi zwierzęta.
Najważniejsze osiągnięcia cywilizacyjne starożytnej Mezopotamii to:
- Pismo klinowe
- Zastosowanie koła
- Wynalezienie systemu sześćdziesiątkowego
- Podstawy astronomii
Example: System sześćdziesiątkowy, wynaleziony przez Sumerów, jest do dziś używany w mierzeniu czasu i kątów.
