Anarchia za Augusta III i pierwszy rozbiór
August III Sas (1733-1763) w ogóle się nie interesował Polską - rzadko w niej przebywał, a zastępowali go urzędnicy. Podczas jego panowania niemal wszystkie sejmy zostały zerwane przez liberum veto, co oznaczało całkowity brak reform przez 30 lat.
Szlachecka wolność przerodziła się w anarchię - państwo pogrążyło się w chaosie, podczas gdy sąsiednie kraje rosły w siłę. Jedynym pozytywem był pokój, który pozwolił na odbudowę gospodarki i rozwój kultury - powstała wtedy Opera w Warszawie.
W 1764 roku na tron wstąpił Stanisław August Poniatowski, którego narzuciła caryca Katarzyna II. Nowy król rozpoczął reformy - uporządkował finanse, ujednolicił miary i wagi, utworzył szkołę rycerską. Te zmiany zaniepokoiły Rosję i Prusy.
Ważne: Konfederacja barska (1768-1772) była ostatnią próbą obrony przed wpływami rosyjskimi!
Część szlachty zawiązała konfederację barską przeciwko Rosji i królowi. Walki trwały do 1772 roku, kiedy to Rosja, Prusy i Austria dokonały I rozbioru Polski - Rzeczpospolita utraciła około 30% swojego terytorium.