Wielka Emigracja i jej główne nurty polityczne
Po upadku powstania listopadowego tysiące Polaków musiało uciekać z kraju. Główne ośrodki emigracyjne powstały we Francji, Belgii i Anglii. Choć emigrantów było około 10 tysięcy, ich wpływ na polską historię i kulturę był nieoceniony.
Emigranci szybko utworzyli różne stronnictwa polityczne. Hotel Lambert, kierowany przez księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, reprezentował poglądy konserwatywno-liberalne. Wierzyli w dyplomację jako główną drogę do odzyskania niepodległości i chcieli odbudować Rzeczpospolitą w granicach sprzed rozbiorów jako monarchię konstytucyjną.
Z drugiej strony, Towarzystwo Demokratyczne Polskie (TDP) miało bardziej radykalny program republikańsko-demokratyczny. Planowali powstanie we wszystkich trzech zaborach jednocześnie, uwłaszczenie chłopów i utworzenie republiki po odzyskaniu niepodległości.
Ciekawostka: Choć dziś trudno to sobie wyobrazić, spory ideologiczne między emigrantami były tak gorące, że czasem prowadziły do pojedynków!