Fazy wojny trzydziestoletniej
Wojna trzydziestoletnia przebiegała w czterech głównych fazach, które charakteryzowały się zaangażowaniem różnych państw europejskich i zmieniającym się układem sił.
Okres duński (1624-1629) rozpoczął się, gdy król Danii Christian IV, obawiając się ekspansji cesarza na północ i rywalizacji ze Szwecją, wkroczył do Rzeszy. Jednak jego interwencja zakończyła się porażką w starciu z siłami dowodzonymi przez Albrechta von Wallensteina. W 1628 roku Christian IV został zmuszony do zawarcia pokoju w Lubece, który, choć łagodny w warunkach, wykluczył Danię z dalszego udziału w konflikcie.
Highlight: Zwycięstwo nad Danią dodało cesarzowi odwagi do wydania edyktu restytucyjnego, nakazującego zwrot katolikom dóbr zabranych podczas reformacji.
Okres szwedzki (1630-1635) przyniósł nowe wyzwania dla sił cesarskich. Szwecja, pod dowództwem króla Gustawa II Adolfa, odniosła szereg znaczących zwycięstw, w tym w bitwie pod Lutzen w 1632 roku, gdzie jednak sam król poległ. Mimo to, armia szwedzka kontynuowała skuteczne działania wojenne.
Quote: "Bitwa pod Lutzen, choć zakończona zwycięstwem Szwedów, przyniosła im ogromną stratę w postaci śmierci króla Gustawa II Adolfa, jednego z najwybitniejszych dowódców swojej epoki."
Okres francuski (1635-1648) rozpoczął się, gdy kardynał Richelieu, kierujący polityką zagraniczną Francji, wypowiedział wojnę Hiszpanii. Francuzi odnieśli znaczące zwycięstwo nad Hiszpanami w bitwie pod Rocroi w 1643 roku, co znacząco osłabiło pozycję Habsburgów. Równocześnie Szwedzi kontynuowali swoje działania w Rzeszy, odnosząc kolejne sukcesy, jak zwycięstwo w bitwie pod Jankovem w 1645 roku.
Definition: Kardynał Richelieu - francuski kardynał, książę i główny minister króla Ludwika XIII, który znacząco wpłynął na politykę Francji w okresie wojny trzydziestoletniej.
