Konstytucja kwietniowa i schyłek rządów sanacji
Kulminacją przemian ustrojowych w okresie rządów sanacji było uchwalenie konstytucji kwietniowej w 1935 roku. Ten akt prawny znacząco zmienił ustrój Polski, jeszcze bardziej wzmacniając pozycję prezydenta.
Highlight: Konstytucja kwietniowa z 23 kwietnia 1935 roku była kluczowym elementem rządów sanacji w Polsce 1926-39, centralizując władzę w rękach prezydenta.
Główne założenia konstytucji kwietniowej:
- Prezydent otrzymał szerokie uprawnienia, stając się najważniejszą osobą w państwie.
- Wprowadzono zasadę, że prezydent jest odpowiedzialny "przed Bogiem i historią", co de facto czyniło go nieodpowiedzialnym przed innymi organami państwa.
- Ograniczono rolę parlamentu, wzmacniając władzę wykonawczą.
Quote: "Zgodnie z zapisami konstytucji kwietniowej prezydent był odpowiedzialny przed Bogiem i historią."
Czy przewrót majowy był słuszny - to pytanie pozostaje przedmiotem debat historycznych. Z jednej strony, przyniósł on stabilizację polityczną, z drugiej - ograniczył demokrację i swobody obywatelskie.
Example: Przykładem ograniczania swobód obywatelskich był obóz w Berezie Kartuskiej. Znani więźniowie Berezy Kartuskiej to m.in. działacze opozycji, komuniści i nacjonaliści ukraińscy.
Śmierć Józefa Piłsudskiego 12 maja 1935 roku była punktem zwrotnym dla sanacji. Bez charyzmatycznego przywódcy obóz sanacyjny zaczął się dzielić, co ostatecznie przyczyniło się do osłabienia jego pozycji.
Vocabulary: Co to jest sanacja jamy ustnej - termin medyczny oznaczający leczenie i przywracanie zdrowia jamy ustnej, niezwiązany z omawianym tematem politycznym.
Przewrót majowy ciekawostki obejmują fakt, że mimo zwycięstwa w zamachu, Piłsudski odmówił przyjęcia urzędu prezydenta, preferując sprawowanie władzy zza kulis. To pokazuje, jak złożona była osobowość Marszałka i jego podejście do władzy.
