Ziemie polskie pod okupacją ZSRS
Po wkroczeniu na tereny Polski, Sowieci zajęli ponad 200 tys. km² terytorium polskiego. Kresy Wschodnie szybko włączono w skład już istniejących Białoruskiej i Ukraińskiej Republiki ZSRS. W pierwszych dniach okupacji dochodziło do samosądów, których ofiarami padali głównie polscy funkcjonariusze państwowi.
Zbrodnia katyńska to jedna z najbardziej tragicznych kart polskiej historii. 17 września 1939 r. do niewoli sowieckiej trafiło ponad 15 tys. policjantów, kapelanów, żandarmów wojskowych i oficerów. Wywieziono ich do trzech obozów, a w maju 1940 r. Stalin podjął decyzję o ich wymordowaniu. Egzekucje przeprowadzono strzałami w tył głowy, a śmierć poniosło około 22 tys. Polaków.
Sowieci wprowadzili też drastyczne zmiany gospodarcze - przeprowadzili nacjonalizację przemysłu, ogłosili kolektywizację rolnictwa i doprowadzili do niekorzystnej wymiany walut. Równolegle prowadzono intensywną sowietyzację, narzucając ideologię komunistyczną oraz paszportyzację - przymusowe nadawanie sowieckiego obywatelstwa Polakom.
Warto zapamiętać: Zbrodnia katyńska była próbą zniszczenia polskiej elity intelektualnej i wojskowej. Przez dziesięciolecia Sowieci zrzucali odpowiedzialność za ten mord na Niemców, a prawda została oficjalnie uznana dopiero w 1990 roku.
Szczególnie bolesną formą represji były przymusowe zsyłki na Sybir. Tysiące polskich rodzin deportowano w głąb ZSRS, gdzie w nieludzkich warunkach zmuszano ich do katorżniczej pracy. Wielu zesłańców nigdy nie powróciło do ojczyzny.