Po Kongresie Wiedeńskim ziemie polskie zostały podzielone między trzy mocarstwa zaborcze: Rosję, Prusy i Austrię.
W zaborze pruskim prowadzono intensywną politykę germanizacji, która przejawiała się w wielu aspektach życia społecznego i kulturalnego. Władze pruskie systematycznie ograniczały używanie języka polskiego w szkołach, urzędach i życiu publicznym. Germanizacja w zaborze pruskim obejmowała także wykup polskiej ziemi przez niemieckich osadników oraz ograniczanie praw Polaków. Najbardziej znane przykłady germanizacji to działalność Komisji Kolonizacyjnej, Kulturkampf oraz strajk dzieci we Wrześni. Postawy Polaków wobec germanizacji były różnorodne - od biernego oporu po aktywną walkę o zachowanie polskości.
W zaborze rosyjskim wprowadzono politykę rusyfikacji, która miała na celu całkowite podporządkowanie społeczeństwa polskiego władzy carskiej. Zabór pruski charakteryzował się najwyższym poziomem rozwoju gospodarczego spośród wszystkich zaborów, co było widoczne szczególnie w miastach zaboru pruskiego jak Poznań czy Gdańsk. Zabór austriacki natomiast, szczególnie po 1867 roku, oferował Polakom największą autonomię kulturalną i polityczną. Sytuacja w zaborze pruskim była szczególnie trudna dla polskiej ludności, jednak mimo represji rozwijała się tam polska kultura i gospodarka. Polacy tworzyli własne organizacje społeczne, gospodarcze i kulturalne, które pomagały w zachowaniu tożsamości narodowej. Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim pozostawały pod silną kontrolą zaborców, ale jednocześnie rozwijały się w nich różne formy oporu i walki o zachowanie polskości.
