Obszary psychologii stosowanej

Psychologia stosowana obejmuje szereg praktycznych zastosowań wiedzy psychologicznej w różnych dziedzinach życia.

Highlight: Główne dziedziny psychologii stosowanej to:

• Psychoterapia
• Psychoedukacja
• Psychologia edukacji
• Trening umiejętności interpersonalnych

Psychologia całościowa zajmuje się badaniem natury ludzkiej, stawiając fundamentalne pytanie: "Czym jest natura ludzka?"

W tym kontekście rozważane są dwa główne podejścia:

1. Natywiści - zwolennicy teorii wrodzonych struktur umysłowych (np. Platon, Arystoteles, Kant)
2. Empiryści i konstruktywiści - zwolennicy teorii "czystej karty" (np. Locke)

Vocabulary: Natywiści to zwolennicy teorii, że pewne cechy i zdolności są wrodzone, podczas gdy empiryści uważają, że wszystkie cechy są nabywane poprzez doświadczenie.

Przyczyny zachowań agresywnych i przestępczych

W psychologii analizuje się przyczyny różnych zachowań, w tym agresywnych i przestępczych.

Dlaczego ludzie zachowują się agresywnie?

Przyczyny agresji mogą być różnorodne:

• Nadmiar emocji
• Zaburzenia psychiczne
• Używki
• Wychowanie
• Zakrywanie kompleksów
• Niezgoda z innymi
• Niespełnienie
• Forma smutku
• Brak znalezienia innego rozwiązania
• Brak kontroli nad emocjami
• Reakcja obronna, strach

Highlight: Jak doświadczenia życiowe wpływają na człowieka jest kluczowym zagadnieniem w psychologii, szczególnie w kontekście zachowań agresywnych i przestępczych.

Dlaczego ludzie popełniają przestępstwa?

Przyczyny przestępczości mogą obejmować:

• Stan finansowy, potrzeby materialne
• Chęć zysku
• Chęć zwrócenia na siebie uwagi
• Wychowanie, wpływ środowiska
• Skrzywiona moralność
• Niezgoda z innymi
• Brak kontroli nad emocjami
• Manipulacja
• Chęć pomocy osobom bliskim
• Szantaż, wymuszenie

Example: Wpływ doświadczeń powstańczych i wojennych na postawy życiowe może prowadzić do zachowań agresywnych lub przestępczych jako forma radzenia sobie z traumą.

Główne kierunki w psychologii

Psychologia jako nauka rozwinęła się w różnych kierunkach, każdy z nich koncentruje się na innych aspektach ludzkiego zachowania i procesów psychicznych.

1. Kierunek Psychodynamiczny

Definition: "Model teoretyczny, w którym zachowanie wyjaśnia się w kategoriach wczesnych doświadczeń i sił motywacyjnych wywodzących się z przeszłości; działania rozpatruje się jako wynikające z wrodzonych instynktów, biologicznych popędów oraz usiłowań zmierzających do rozwiązania konfliktów między potrzebami osobistymi a wymaganiami społeczeństwa"

2. Kierunek społeczno-kulturowy

Definition: "Podejście psychologiczne, które przy badaniu przyczyn i konsekwencji zachowania kładzie nacisk na różnice międzykulturowe"

3. Kierunek Behawiorystyczny

Definition: "Perspektywa psychologiczna koncentrująca się w głównej mierze na obserwowalnych zachowaniach, które można rejestrować obiektywnie, oraz na związkach z bodźcami środowiskowymi"

Highlight: Pierwszy nurt w psychologii, behawioryzm, skupiał się na obserwowalnych zachowaniach, ignorując procesy wewnętrzne.

Współczesne kierunki w psychologii

Współczesne kierunki w psychologii rozszerzyły perspektywę badawczą, uwzględniając różnorodne aspekty ludzkiego funkcjonowania.

1. Kierunek Ewolucyjny

Definition: "Podejście psychologiczne podkreślające znaczenie adaptacji behawioralnej i umysłowej, oparte na założeniu, że zdolności umysłowe ludzi ewoluowały przez miliony lat, by służyć konkretnym celom adaptacyjnym"

2. Kierunek Biologiczny

Definition: "Podejście do identyfikowania przyczyn zachowania, które koncentruje się na funkcjonowaniu genów, mózgu oraz systemu nerwowego i układu dokrewnego"

3. Kierunek Humanistyczny

Definition: "Model teoretyczny kładący nacisk na fenomenologiczny świat jednostki oraz jej immanentną zdolność dokonywania racjonalnych wyborów i maksymalnego rozwijania swojego potencjału"

4. Kierunek Poznawczy

Definition: "Perspektywa psychologiczna kładąca nacisk na myśl ludzką i procesy poznawcze, takie jak uwaga, myślenie, pamięć, oczekiwania, rozwiązywanie problemów, fantazjowanie oraz świadomość"

Highlight: Psychologia poznawcza jest jednym z najważniejszych współczesnych kierunków w psychologii, koncentrującym się na procesach myślowych i poznawczych.

Te różnorodne podejścia w psychologii pozwalają na kompleksowe zrozumienie ludzkiego zachowania i procesów psychicznych, uwzględniając zarówno czynniki biologiczne, ewolucyjne, jak i społeczno-kulturowe.

Wprowadzenie do psychologii

Psychologia to nauka zajmująca się badaniem zachowania i procesów psychicznych jednostek oraz stosowaniem tej wiedzy w praktyce. Nazwa pochodzi od greckich słów "psyche" (dusza, duch) i "logos" (nauka, wiedza).

Definicja: Czym zajmuje się psychologia: Naukowe badanie zachowania i procesów psychicznych jednostek oraz stosowanie tej wiedzy w praktyce.

Cele psychologii obejmują:

1. Opisywanie
2. Wyjaśnianie
3. Przewidywanie
4. Kierowanie zachowaniem człowieka

Psychologia dzieli się na dwa główne obszary:

1. Psychologia teoretyczna
2. Psychologia stosowana

Przykład: Psychologia stosowana obejmuje takie dziedziny jak:

• Pomoc psychologiczna
• Diagnoza psychologiczna
• Wspieranie rozwoju emocjonalnego i społecznego
• Interwencja kryzysowa
• Psychologia kliniczna