Adam Asnyk - poeta czasów niepoetyckich
Adam Asnyk (1838-1897), znany również pod pseudonimami El...y i Jan Stożek, był nie tylko poetą, ale także filozofem i aktywnym uczestnikiem polskiego życia narodowego. Urodzony w Kaliszu, studiował filologię klasyczną, jednak przerwał naukę, by wziąć udział w powstaniu styczniowym. Po klęsce powstania spędził kilka lat na emigracji we Francji i Szwajcarii.
Po powrocie do kraju poświęcił się pracy literackiej, tworząc dzieła o głębokim przesłaniu filozoficznym i patriotycznym. Jego najważniejsze utwory to m.in. "Pieśni", "Umarłym", "Do młodych", "Cyganie" i "Zbawienie". Twórczość Asnyka wyróżniała się nie tylko głębią myśli, ale również doskonałą formą i pięknym językiem.
Wiersz "Do młodych" to jeden z najsłynniejszych utworów Asnyka. Poeta zachęca w nim młode pokolenie do poszukiwania prawdy i nowych dróg, jednocześnie apelując o szacunek dla przeszłości "Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy, choć macie sami doskonalsze wznieść". W "Daremnych żalach" podejmuje temat przemijania ideałów i akceptacji nieustannych zmian w świecie.
Warto zapamiętać! Cykl 30 sonetów "Nad głębiami" stanowi wykład oryginalnego systemu filozoficznego Asnyka, w którym poeta łączy osiągnięcia ówczesnej nauki (zwłaszcza przyrodoznawstwa) z rolą ducha w świecie, nawiązując do koncepcji ewolucji dusz Słowackiego.