Filozofia antyczna - główne nurty i przedstawiciele

Filozofia odgrywała kluczową rolę w kształtowaniu myśli antycznej. Oto najważniejsze szkoły filozoficzne starożytnej Grecji i Rzymu:

1. Sceptycyzm (Pyrron z Elidy)

   • Filozofia wątpienia
   • Przekonanie o ograniczonych możliwościach poznawczych człowieka

2. Stoicyzm (Zenon z Kition, Seneka, Marek Aureliusz)

   • Postulat życia umiarkowanego, zgodnego z naturą i rozumem
   • Ideał człowieka panującego nad emocjami

3. Epikureizm (Epikur z Samos)

   • Celem życia jest rozważne dążenie do przyjemności i szczęścia
   • Przedkładanie przyjemności duchowych nad cielesne

4. Cynizm (Diogenes z Synopy)

   • Wyzwolenie od pożądań i konwenansów społecznych
   • Życie zgodne z naturą i ćwiczenie ducha

5. Hedonizm (Arystyp z Cyreny)

   • Przyjemność cielesna jako najwyższe dobro i cel życia

6. Sofizm (Protagoras z Abdery)

   • Wędrowni nauczyciele przekazujący wiedzę z zakresu polityki i życia społecznego
   • Rozum jako najważniejsza wartość

Definition: Epikureizm Antyk to nurt filozoficzny głoszący, że celem życia jest osiągnięcie szczęścia poprzez umiarkowane korzystanie z przyjemności i unikanie cierpienia.

Example: Horacy w swojej poezji często nawiązywał do filozofii epikurejskiej, czego przykładem jest słynne hasło "Carpe diem" (chwytaj dzień).

Gatunki literackie i poetyka antyczna

Najważniejsze gatunki literackie antyku to:

1. Mit - opowieść wyjaśniająca pochodzenie świata i człowieka
2. Epos (epopeja) - długi utwór wierszowany o bohaterach narodowych
3. Oda - wiersz liryczny o charakterze pochwalnym lub dziękczynnym

Poetyka Arystotelesa:

Arystoteles uważał, że zadaniem poezji jest mimesis (naśladowanie rzeczywistości). Wyróżnił trzy sposoby naśladowania:

1. Liryka - naśladuje świat za pomocą rytmu wiersza, muzyki i tańca
2. Epika - naśladuje świat za pomocą narracji i rytmu wiersza
3. Dramat - naśladuje świat za pomocą akcji scenicznej

Definition: Antyk - pojęcia kluczowe dla zrozumienia literatury to m.in. mimesis (naśladownictwo), katharsis (oczyszczenie) oraz tragizm (sytuacja bez wyjścia).

Quote: Horacy w swojej słynnej sentencji "Non omnis moriar" (Nie wszystek umrę) wyraził ideę nieśmiertelności artysty poprzez jego dzieła.

Antyk - podstawowe informacje i ramy czasowe

Antyk, zwany również starożytnością, to epoka literacka i kulturowa o ogromnym znaczeniu dla rozwoju cywilizacji europejskiej. Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "antiquus", oznaczającego "dawny".

Ramy czasowe antyku:

• Początek: wynalezienie pisma przez Sumerów w IV tysiącleciu p.n.e.
• Koniec: upadek cesarstwa zachodniorzymskiego w 476 r. n.e.

Antyk dzieli się na dwie główne grupy:

1. Antyk mityczny - zdominowany przez kulturę grecką
2. Antyk chrześcijański - zdominowany przez kulturę rzymską

Highlight: Najważniejsze dzieła antyczne to m.in. "Iliada" i "Odyseja" Homera, "Antygona" Sofoklesa oraz twórczość Horacego i Wergiliusza.

Vocabulary: Antyk mitologia - zbiór opowieści o bogach, herosach i wydarzeniach z czasów starożytnych, stanowiący fundament kultury antycznej.