Czasownik - podstawy
Czasownik to słowo, które odpowiada na pytania "co robi?" i "co się z nim dzieje?". Nazywa różne czynności (jak bieganie, pisanie) i stany (jak bycie zmęczonym).
Czasowniki zmieniają swoją formę w zależności od tego, kto wykonuje czynność i kiedy się to dzieje. Te zmiany nazywamy odmianą przez osoby, liczby, rodzaje, aspekty, tryby i strony.
Gdy mówisz "ja gotuję" lub "oni gotują", używasz tego samego czasownika "gotować", ale w różnych formach. To właśnie pokazuje, jak czasowniki się odmieniają!
Wskazówka: Jeśli możesz przed słowem postawić "co robi?" lub "co się dzieje?", prawdopodobnie masz do czynienia z czasownikiem.
Osoby czasownika pokazują, kto wykonuje czynność:
- 1. osoba: ja gotuję, my gotujemy
- 2. osoba: ty gotujesz, wy gotujecie
- 3. osoba: on/ona gotuje, oni/one gotują
Liczby to po prostu rozróżnienie czy mowa o jednej osobie (pojedyncza) czy więcej osobach (mnoga).
Aspekty mówią nam, czy czynność została zakończona. Czasowniki dokonane (napisał, napiszę) pokazują ukończone działania. Czasowniki niedokonane (pisał, pisze) nie mówią nic o zakończeniu.
Strony pokazują, kto jest główny w zdaniu. W stronie czynnej podmiot sam coś robi, w stronie biernej coś się z nim dzieje.