Struktura i symbolika powieści
"Dżuma" składa się z pięciu części przedstawiających kolejne etapy rozwoju epidemii. Narratorem jest doktor Rieux, który wybiera formę narracji trzecioosobowej, by zachować ton obiektywnego świadka. Dzięki temu możemy obserwować wydarzenia z pewnego dystansu.
Tytułowa dżuma to nie tylko choroba, ale również symbol różnych zagrożeń. Można ją interpretować jako metaforę wojny, zła tkwiącego w człowieku czy ideologii totalitarnych. Camus sugeruje, że "każdy z nas nosi w sobie dżumę" - każdy człowiek ma potencjał do czynienia zła, od którego nikt nie jest wolny.
Bernard Rieux to główny bohater, alter ego Camusa. Jest lekarzem z robotniczej rodziny, niewierzącym w Boga, oddanym swoim pacjentom. Gdy pojawiła się epidemia, zorganizował komisję sanitarną i pomagał chorym z narażeniem własnego życia. Nie uważał swojej postawy za bohaterską, a jedynie za naturalną powinność. Jego system wartości pozostaje niezmienny mimo otaczającego go zła.
Jean Tarrou, tajemniczy przybysz, okazuje się być synem prokuratora. Po zobaczeniu jak jego ojciec skazuje człowieka na śmierć, opuścił dom i postanowił walczyć ze złem świata. Jako pacyfista i przeciwnik kary śmierci, dążył do "świętości bez Boga". Zorganizował oddziały sanitarne i pomagał chorym, ale sam ostatecznie padł ofiarą zarazy.
Warto zapamiętać: Postawy bohaterów "Dżumy" pokazują różne reakcje na kryzys - od zaangażowania i poświęcenia (Rieux, Tarrou), przez przemianę wewnętrzną (Rambert, Paneloux), aż po wykorzystanie sytuacji dla własnych korzyści (Cottard).
Pozostali ważni bohaterowie to: Raymond Rambert - dziennikarz, który z czasem rezygnuje z ucieczki i angażuje się w walkę z epidemią; Joseph Grand - skromny urzędnik piszący książkę i prowadzący statystyki epidemii; Ojciec Paneloux - ksiądz, który przechodzi przemianę od postrzegania dżumy jako kary za grzechy do współczucia cierpiącym; oraz Cottard - przestępca, który cieszy się z wybuchu epidemii, bo odwraca ona uwagę od jego przeszłości.