Główne motywy utworu
Motyw cierpienia jest jednym z najważniejszych w utworze. Historia Józia i Rózi pokazuje, że cierpienie jest niezbędnym elementem ludzkiego życia - bez niego nie można docenić szczęścia ani zasłużyć na miejsce w niebie.
Motyw miłości pojawia się szczególnie w historii Zosi. Dramat uczy, że miłość to najsilniejsze uczucie, jakie może przeżyć człowiek, a igra z uczuciami innych prowadzi do kary nawet po śmierci.
W utworze ważny jest też motyw śmierci. Mickiewicz pokazuje, że śmierć nie jest końcem istnienia, ale granicą, po przekroczeniu której dusza rozlicza się ze swoich ziemskich uczynków.
Motyw winy i kary widoczny jest szczególnie w postaci złego pana, który cierpi męczarnie za swoje złe czyny. Utwór przekonuje, że każdy zły uczynek zostanie po śmierci sprawiedliwie osądzony i ukarany.
Zastanów się: Które z prawd moralnych przekazanych przez duchy uważasz za najważniejsze w dzisiejszym świecie?