Podstawowe informacje o utworze
"Dziady II" to dramat romantyczny napisany przez Adama Mickiewicza. Akcja rozgrywa się w nocy z 1 na 2 listopada (wigilia Zaduszek) w starej cmentarnej kaplicy na wsi. Wieśniacy gromadzą się, by uczestniczyć w pogańskim obrzędzie dziadów.
Podczas ceremonii Guślarz - przewodnik obrzędu - przyzywa duchy zmarłych. Każdy z przybyłych duchów ma do przekazania ważną moralną naukę dla żywych. Ta mistyczna ceremonia pokazuje, jak ważne jest właściwe postępowanie za życia.
Pierwszymi przywołanymi duchami są Józio i Rózia - niewinne dzieci wyglądające jak aniołki. Mimo że były kochane i rozpieszczane przez matkę, nie dostąpiły zbawienia, ponieważ nie zaznały cierpienia. Proszą tylko o dwa ziarnka gorczycy. Przekazują ważną naukę: "Kto nie doznał goryczy ni razu, ten nie dozna słodyczy w niebie".
Ciekawostka: Obrzęd dziadów to stary słowiański zwyczaj przywoływania dusz zmarłych. Mickiewicz wykorzystał go, by pokazać, że każde ludzkie doświadczenie - nawet cierpienie - ma głębszy sens.
Drugim duchem jest Widmo Złego Pana - przerażający upiór, który za życia był okrutnym właścicielem wioski i krzywdził poddanych. Teraz cierpi wieczną mękę i prosi, by go nakarmić. Jego historia uczy: "Bo kto nie był ni razu człowiekiem, temu człowiek nic nie pomoże".