Strona 1: Wprowadzenie do "Gloria victis"
Gloria victis - streszczenie szczegółowe rozpoczyna się od przedstawienia głównej idei noweli. Utwór opowiada o uczestnikach Powstania styczniowego, którzy poświęcili życie za ojczyznę. Orzeszkowa wykorzystuje personifikację przyrody, aby opowiedzieć historię bezimiennej mogiły i przypomnieć o tragicznych losach młodych partyzantów.
Highlight: Nowela dowodzi, że przegrana powstańców oznacza w istocie ich moralne zwycięstwo.
Geneza utworu wiąże się z chęcią upamiętnienia dzielnych powstańców, co wcześniej było tematem zakazanym. Tytuł "Gloria victis" oznacza "Chwała zwyciężonym", co podkreśla ideowy wymiar dzieła.
Vocabulary: Język ezopowy - sposób wyrażania treści w sposób zakamuflowany, stosowany w celu uniknięcia cenzury.
Kompozycja noweli jest klamrowa - rozpoczyna się i kończy motywem wiatru przelotnego.
Gloria victis - bohaterowie to przede wszystkim młodzi powstańcy, którzy stali się wzorem dla kolejnych pokoleń Polaków:
- Maryś Tarłowski - 18-letni, spokojny młodzieniec pasjonujący się nauką, który wykazał się odwagą ratując życie Trauguttowi.
- Aniela - 23-letnia siostra Marysia, która przeżyła powstanie i była kochanką Jagmina.
- Jagmin - postać autentyczna, porównywana do Leonidasa, młodzieniec podobny do Herkulesa, dzielny żołnierz.
- Romuald Traugutt - przywódca Powstania Styczniowego.
Quote: "Chwała zwyciężonym!" - to hasło stanowi esencję przesłania noweli.