Imiesłowy - co warto wiedzieć
Imiesłowy to nieosobowe formy czasownika, które mają cechy przymiotnika. Odpowiadają na pytania "jaki?", "jaka?", "jakie?" - dokładnie jak przymiotniki! Na przykład: "szalejąca wichura" (jaka wichura?) czy "obejrzany film" (jaki film?).
W języku polskim wyróżniamy dwa główne rodzaje imiesłowów: imiesłowy przymiotnikowe oraz imiesłowy przysłówkowe. Każdy z nich ma swoje podtypy i charakterystyczne końcówki, które pomogą Ci je rozpoznać w tekście.
Imiesłowy przymiotnikowe czynne tworzysz, gdy ktoś lub coś wykonuje czynność. Mają końcówki -ący, -ąca, -ące (np. tańcząca dziewczynka, płaczące dziecko). Z kolei imiesłowy przymiotnikowe bierne stosujesz, gdy czynność jest wykonywana na kimś lub na czymś - poznasz je po końcówkach -ny, -ty, -ony (np. myty kubek, wyrzucone śmieci).
⚠️ Uwaga! Nie myśl sobie, że imiesłowy są trudne! Używasz ich codziennie, nawet o tym nie wiedząc. Kiedy mówisz "śpiewający ptak" albo "zjedzone śniadanie" - właśnie stosujesz imiesłowy!
Imiesłowy przysłówkowe dzielą się na współczesne z końcówką -ąc (np. "siedząc przy stole myślał o posiłku") oraz uprzednie z końcówkami -wszy, -łszy (np. "nałożywszy okulary wyglądał zjawiskowo"). Te pierwsze opisują czynności dziejące się równocześnie, a drugie - czynności wcześniejsze.