Rodzaje imiesłowów i ich tworzenie
Imiesłowy dzielą się na dwie główne grupy: przymiotnikowe i przysłówkowe. Każda z tych grup ma swoje podtypy.
Imiesłów przymiotnikowy czynny tworzymy dodając końcówki -ący, -ąca, -ące do czasowników niedokonanych. Na przykład: mówić → mówiący, pisać → pisząca. Ten imiesłów opisuje osobę lub rzecz wykonującą czynność.
Imiesłów przymiotnikowy bierny tworzymy za pomocą końcówek -ny, -na, -ne lub -ty, -ta, -te. Przykłady: tworzyć → tworzony, przetrzeć → przetarte. Ważne, że możemy go tworzyć zarówno od czasowników dokonanych jak i niedokonanych.
💡 Warto zapamiętać! Imiesłowy przysłówkowe różnią się nie tylko końcówkami, ale też aspektem czasowników, od których je tworzymy - współczesny tylko od niedokonanych, a uprzedni wyłącznie od dokonanych.
Imiesłów przysłówkowy współczesny ma końcówkę -ąc i tworzymy go od czasowników niedokonanych, np. mieć → mając, karać → karząc. Wskazuje na czynność równoczesną z inną czynnością.
Imiesłów przysłówkowy uprzedni tworzymy przez dodanie -wszy (po samogłoskach) lub -łszy (po spółgłoskach) do czasowników dokonanych. Przykłady: przeczytać → przeczytawszy, wybiegać → wybiegłszy. Opisuje czynność wcześniejszą od głównej czynności w zdaniu.