Bohaterowie i problematyka utworu
W centrum opowieści stoi Gustaw - narrator i alter ego autora. Wśród galerii postaci znajdują się ludzie różnych narodowości i przekonań, m.in. Michail Kostylew - młody inżynier, były komunista, który trafił do łagru za czytanie francuskiej literatury, czy Natalia Lwowna, która odważyła się pożyczyć Gustawowi zakazaną książkę. Szczególnie poruszająca jest postać Pamfiłowa - kozaka, którego przy życiu utrzymywała jedynie korespondencja z synem.
"Inny świat" ukazuje łagier jako mikroświat totalitarnego państwa, w którym ludzie zostają poddani systemowemu odczłowieczaniu. Autor prezentuje kryzys wartości i odwróconą moralność w świecie obozu. Więźniowie, aby przetrwać, muszą dostosować się do nieludzkich zasad, co często prowadzi do utraty własnej tożsamości.
Kluczowym motywem utworu jest człowiek w sytuacji granicznej - postawiony wobec wyborów, które testują jego człowieczeństwo. Herling-Grudziński pokazuje, jak w ekstremalnych warunkach niektórzy ulegają demoralizacji, podczas gdy inni podejmują heroiczną walkę o zachowanie godności.
Pamiętaj! Tytuł "Inny świat" ma podwójne znaczenie - odnosi się zarówno do rzeczywistości łagru, która jest "inna" niż normalny świat, jak i do Związku Radzieckiego jako państwa funkcjonującego według wynaturzonych zasad.