Przedmioty
Język polski
Biologia
Chemia
Historia
Geografia
Aparat ruchu
Układ wydalniczy
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Systematyka związków nieorganicznych
Węglowodory
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Świat substancji
Pochodne węglowodorów
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Stechiometria
Gazy i ich mieszaniny
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
Język polski
10 gru 2025
2139
9 strony
Martyna @martyna_yzax
Julian Przyboś to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Awangardy Krakowskiej, którego twórczość charakteryzuje się nowatorskim podejściem do formy poetyckiej.... Pokaż więcej
"Gmachy" to wiersz z 1927 roku wyrażający fascynację Przybosia zurbanizowanym światem. Poeta wykorzystuje formę wolną - bez stałej liczby sylab i rymów. Utwór to przykład liryki pośredniej, gdzie podmiot nie ujawnia wprost swojej obecności, a zamiast tego przedstawia serię obrazów przypominających fotograficzne ujęcia miasta.
Przyboś należał do grupy Awangardy Krakowskiej, której głównym hasłem było "miasto-masa-maszyna". W swoim wierszu redefiniuje rolę poety, nazywając go "wykrzyknikiem ulicy". Nie jest to już romantyczny wieszcz, lecz rzemieślnik słowa, który docenia wysiłek zwykłych ludzi budujących nowoczesny świat.
Warto zapamiętać! Przyboś porównuje pracę poety do pracy budowniczego - obaj muszą starannie planować i składać elementy (słowa lub cegły) w spójną całość.
Wiersz jest metaforyczną pochwałą zbiorowego wysiłku. Podmiot podziwia gmachy nie tylko jako symbole nowoczesności, ale przede wszystkim jako efekt trudu konkretnych ludzi. Kluczowe jest tu zdanie "Każda cegła spoczywa na wyjętej dłoni" - to uwznioślenie pracy fizycznej do rangi aktu tworzenia, podobnego do boskiego dzieła stworzenia.
Poeta porównuje siebie do wykrzyknika, co doskonale współgra z dynamiką XX wieku - epoką gwałtownego postępu i rozwoju miast. Tak jak wykrzyknik nadaje zdaniu siłę i ekspresję, tak poeta stara się uchwycić energię nowoczesnego świata. Jest on budowniczym wiersza, który starannie wybiera i układa słowa jak cegły w konstrukcji.
Podmiot liryczny zachwyca się wysokimi budynkami, które są jak "masy wpółzatrzymane" - materiały, które architekci ujarzmiają i przekształcają w stabilne formy. Budowanie miasta przypomina oswajanie dzikiej natury. Robotnicy, podobnie jak Stwórca, nadają chaosowi porządek i kształt, który może przetrwać stulecia.
Ciekawostka! Przyboś unika romantycznego indywidualizmu - pokazuje, że robotnicy nie są bezkształtną masą, ale zbiorem jednostek, z których każda ma własną tożsamość i wolę działania.
W "Gmachach" praca fizyczna zostaje wyniesiona do rangi sztuki. Każdy robotnik, kładący kolejną cegłę, uczestniczy w akcie tworzenia, który jest nie mniej ważny niż praca poety. Wiersz kończy się refleksją, że wartość budynków wynika nie tylko z ich nowoczesności i kształtu, ale przede wszystkim z ogromu ludzkiego wysiłku, który został w nie włożony.
Przyboś w "Gmachach" stworzył niezwykły obraz miasta jako monumentu ludzkiego wysiłku. Wiersz rozpoczyna się od zdefiniowania roli poety jako "wykrzyknika ulicy" - kogoś, kto nadaje ekspresję miejskiemu życiu i pracy.
Centralny fragment utworu to poetycki opis budynków "Masy wpółzatrzymane, z których budowniczy uprowadził ruch", "znieruchomiałe piętra", "dachy przerwane w skłonie" i "mury wynikłe ściśle". Poeta widzi w nich "góry naładowane trudem człowieczym" - symbole ludzkiego geniuszu i wysiłku.
Zwróć uwagę! Wiersz kończy się przejmującą refleksją "Każda cegła spoczywa na wyjętej dłoni" - to obraz pokazujący, że za każdym elementem budowli stoi konkretny człowiek i jego praca.
Przyboś osiąga w tym krótkim utworze maksymalną kondensację treści przy minimalnym użyciu słów, co było jednym z głównych postulatów Awangardy Krakowskiej. Wiersz jest wyrazem podziwu dla ludzkich zdolności twórczych i wspólnego wysiłku budującego lepszy świat.
Wiersz "Póki my żyjemy" powstał w 1943 roku, w czasie gdy Julian Przyboś ukrywał się przed gestapo. To wstrząsający obraz bombardowanej Warszawy, napisany formą wiersza wolnego, typową dla Awangardy Krakowskiej. Utwór składa się z czterech nierównych części, bez stałej liczby sylab i rymów.
W przeciwieństwie do "Gmachów", jest to liryka bezpośrednia - podmiot liryczny otwarcie ujawnia swoją obecność przez czasowniki w pierwszej osobie ("krzyczę", "odtworzyłbym"). Osoba mówiąca jest świadkiem i uczestnikiem wojennego koszmaru, bezpośrednio doświadczającym grozy bombardowania stolicy.
Ważne! Wiersz należy do poezji tyrtejskiej - ma dodawać odwagi i zachęcać do walki mimo tragicznej sytuacji.
Przyboś mistrzowsko buduje atmosferę zniszczenia "niebo wali się z trzaskiem", "mój wzrok po torach bomb strącony w gruz". Podmiot liryczny jest bezbronny wobec potęgi wroga, błaga o karabin "jak skazaniec o łaskę". Jego krzyk pozostaje bez odpowiedzi, a on sam czuje się jak zmartwychwstały - "z rannych i martwych wstawszy".
W dalszej części wiersza podmiot liryczny staje się świadkiem dramatycznych wydarzeń. Słyszy płacz mężczyzn, po którym następuje przejmujące milczenie i prosta, bolesna konstatacja "W tej chwili zginął mój brat". Ta osobista strata wpisuje się w ogólnonarodową tragedię, stając się symbolem cierpienia wszystkich Polaków.
Śmierć w obronie ojczyzny jest w wierszu ukazana jako najwyższy wyraz patriotyzmu. Podmiot liryczny krytycznie odnosi się do tych, którzy opuszczają kraj "Żegnam was, unoszący za granicę głowy, uciekający do broni". Przeciwstawia im własną postawę - mimo bólu i ran, w rozwalonym schronie, chciałby "z jeszcze żywych ostatniego tchu odtworzyć hymn narodowy".
Ciekawostka! Tytuł wiersza "Póki my żyjemy" to fragment polskiego hymnu narodowego, co podkreśla jego patriotyczne przesłanie.
Mimo przedstawienia drastycznych obrazów, utwór nie jest pozbawiony nadziei. Sugeruje, że nawet w obliczu klęski i zniszczenia, duch narodu przetrwa, dopóki żyją ludzie gotowi walczyć. Wiersz pokazuje też niezależność artysty wobec wojny - poeta tworzy mimo dramatycznych wydarzeń, używając słowa jako narzędzia oporu.
Przyboś rozpoczyna wiersz od sugestywnego obrazu bombardowania "Huk armat na wysokość łun wzrósł, niebo wali się z trzaskiem". Te pierwsze wersy natychmiast wprowadzają atmosferę zniszczenia i grozy, typową dla miasta pod ostrzałem.
W kolejnych strofach podmiot opisuje swoją bezsilność jest "bezbronny, wbity pociskami w grunt", może jedynie krzyczeć "niecelnie". Jego wzrok "strącony w gruz" przylega do zniszczonej Warszawy, jak gdyby chciał zachować każdy szczegół tragedii w pamięci.
Pamiętaj! Kluczowym momentem wiersza jest śmierć brata podmiotu lirycznego - to przejście od zbiorowego doświadczenia wojny do osobistej tragedii.
Końcowe strofy zawierają gorzkie pożegnanie z uciekinierami oraz deklarację wierności ojczyźnie do ostatniego tchu. Wzmianka o hymnie narodowym w ostatnim wersie nadaje utworowi wymiar manifestu patriotycznego - mimo rozpaczy i zniszczenia, podmiot liryczny podtrzymuje ducha narodowego oporu. Wiersz jest hołdem dla wszystkich walczących o niepodległą Polskę.
Wiersz "Z Tatr" Julian Przyboś poświęcił pamięci taterniczki, która zginęła na Zamarłej Turni. To niezwykle emocjonalny utwór, wyrażający gwałtowne uczucia towarzyszące poecie podczas wizyty w miejscu tragedii. Nieregularna budowa, siedem nierównych części, brak rymów i stałej liczby sylab - wszystko to służy stworzeniu atmosfery niepokoju i chaosu.
W przeciwieństwie do wcześniejszych utworów, "Z Tatr" bezpośrednio ujawnia obecność podmiotu lirycznego poprzez czasowniki "słyszę", "uciszę". Osoba mówiąca jest świadkiem, który próbuje zrozumieć i opisać okoliczności śmierci bliskiej osoby.
Ważne do zapamiętania! Wiersz jest bogaty w środki stylistyczne apostrofy do zmarłej, oksymorony ("niewybuchły huk"), metafory i personifikacje, które oddają gwałtowne emocje podmiotu.
Przyboś mistrzowsko oddaje doznania zmysłowe - podmiot liryczny słyszy "niewybuchły huk skał", "wrzask wody" i "gromobicie ciszy". Ta synestezyjna mieszanka wrażeń potęguje uczucie grozy i niepewności. Cisza górskiego krajobrazu nie przynosi spokoju, lecz staje się źródłem niepokoju i napięcia.
Podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do zmarłej taterniczki, z którą łączyła go silna więź emocjonalna. Próbuje odtworzyć ostatnie chwile jej życia, jakby chciał zrozumieć i zatrzymać tragiczne wydarzenie w czasie. Wyobraża sobie "zgrzyt czekana", przyspieszone bicie serca i moment, gdy świat w oczach spadającej dziewczyny "przewraca się do góry dnem krajobrazu".
W wierszu pojawia się motyw autogigantyzmu - podmiot liryczny przedstawia siebie jako postać zdolną do ujarzmienia sił natury ("Ten świat, wzburzony przestraszonym spojrzeniem, uciszę"). Jednocześnie przyznaje swoją bezradność wobec śmierci ukochanej osoby ("Nie pomieszczę twojej śmierci w granitowej trumnie Tatr").
Zwróć uwagę! Przyboś używa kontrastów wielkości - ogrom gór przeciwstawiony kruchości ludzkiego życia "to tylko cały twój świat skurczony w mojej garści na obrywie głazu!"
Finalne słowa "Jak cicho w zatrzaśniętej pięści pochować Zamarłą" mogą mieć podwójne znaczenie - odnoszą się zarówno do nazwy szczytu (Zamarła Turnia), jak i do zmarłej taterniczki. Metafora zaciśniętej pięści oddaje bezsilną wściekłość i rozpacz podmiotu, który nie może pogodzić się ze stratą bliskiej osoby w konfrontacji z obojętnym pięknem i potęgą gór.
Przyboś rozpoczyna wiersz od słowa "Słyszę", wprowadzając czytelnika w świat doznań zmysłowych. Następnie maluje obraz górskiego krajobrazu pełnego sprzeczności "Kamienuje tę przestrzeń niewybuchły huk skał" i "gromobicie ciszy". Te oksymorony oddają nienaturalną atmosferę miejsca naznaczonego śmiercią.
W kolejnych wersach podmiot zwraca się bezpośrednio do zmarłej taterniczki "Nie pomieszczę twojej śmierci w granitowej trumnie Tatr". Próbuje odtworzyć moment tragedii - "zgrzyt czekana" i "gwałtownym uderzeniem serca powalony szczyt".
Przemyśl! Wiersz zawiera dramatyczne pytania o naturę śmierci w górach - "Jak lekko turnię zawisłą na rękach utrzymać i nie paść" - które podkreślają kontrast między pozorną łatwością wspinaczki a jej śmiertelnym niebezpieczeństwem.
Zakończenie "Jak cicho w zatrzaśniętej pięści pochować Zamarłą" to przejmujące nawiązanie zarówno do nazwy szczytu, jak i do zmarłej osoby. Wiersz jest przykładem kunsztu poetyckiego Przybosia, który w oszczędnej formie zawarł ogrom emocji i refleksji nad kruchością ludzkiego życia wobec potęgi natury.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
45
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Przewodnik po pisaniu rozprawki: odkryj kluczowe elementy, takie jak wprowadzenie, argumentacja i zakończenie. Dowiedz się, jak skutecznie formułować tezy, organizować argumenty oraz ilustrować je przykładami z literatury i życia codziennego. Idealne dla uczniów przygotowujących się do egzaminów lub pisania prac. Typ: przewodnik.
Język polskiOdkryj kluczowe motywy literackie w lekturach obowiązkowych, takich jak 'Potop' Henryka Sienkiewicza, 'Zbrodnia i kara' Fiodora Dostojewskiego oraz utwory Adama Mickiewicza. Zrozumienie motywów, takich jak miłość, podróż, zbrodnia i patriotyzm, pomoże w przygotowaniach do matury. Idealne dla uczniów przygotowujących się do egzaminów.
Język polskiZgłębiaj kluczowe koncepcje Oświecenia, w tym racjonalizm, empiryzm, deizm oraz sentymentalizm. Dowiedz się o wpływie Ignacego Krasickiego i innych twórców na rozwój myśli filozoficznej tej epoki. Materiał zawiera przegląd głównych nurtów oraz ich znaczenie w kontekście kultury i społeczeństwa.
Język polskiOdkryj różnorodne rodzaje stylizacji językowej w polskim, w tym kolokwializację, archaizację, dialektyzację i inne. Zrozum, jak te techniki wpływają na charakter tekstu i jego odbiór. Idealne dla studentów literatury i językoznawstwa.
Język polskiAnaliza roli majątku i pochodzenia w relacjach międzyludzkich na podstawie 'Lalki' Bolesława Prusa. Zawiera porównanie arystokracji i mieszczaństwa oraz kontekst historyczno-literacki, w tym odniesienia do 'Nie-Boskiej komedii'. Idealne dla studentów literatury i historii. Typ: analiza literacka.
Język polskiZgłębiaj kluczowe koncepcje filozoficzne antyku, w tym stoicyzm, sceptycyzm, epikureizm oraz myśli Sokratesa, Platona i Arystotelesa. Dowiedz się o mitologii, politeizmie i sztuce klasycznej, które kształtowały grecko-rzymską cywilizację. Idealne materiały do nauki przed maturą i sprawdzianami.
Język polskiApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Martyna
@martyna_yzax
Julian Przyboś to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Awangardy Krakowskiej, którego twórczość charakteryzuje się nowatorskim podejściem do formy poetyckiej. Jego wiersze poruszają tematy od urbanizacji i postępu cywilizacyjnego po dramatyczne doświadczenia wojenne i osobiste refleksje.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
"Gmachy" to wiersz z 1927 roku wyrażający fascynację Przybosia zurbanizowanym światem. Poeta wykorzystuje formę wolną - bez stałej liczby sylab i rymów. Utwór to przykład liryki pośredniej, gdzie podmiot nie ujawnia wprost swojej obecności, a zamiast tego przedstawia serię obrazów przypominających fotograficzne ujęcia miasta.
Przyboś należał do grupy Awangardy Krakowskiej, której głównym hasłem było "miasto-masa-maszyna". W swoim wierszu redefiniuje rolę poety, nazywając go "wykrzyknikiem ulicy". Nie jest to już romantyczny wieszcz, lecz rzemieślnik słowa, który docenia wysiłek zwykłych ludzi budujących nowoczesny świat.
Warto zapamiętać! Przyboś porównuje pracę poety do pracy budowniczego - obaj muszą starannie planować i składać elementy (słowa lub cegły) w spójną całość.
Wiersz jest metaforyczną pochwałą zbiorowego wysiłku. Podmiot podziwia gmachy nie tylko jako symbole nowoczesności, ale przede wszystkim jako efekt trudu konkretnych ludzi. Kluczowe jest tu zdanie: "Każda cegła spoczywa na wyjętej dłoni" - to uwznioślenie pracy fizycznej do rangi aktu tworzenia, podobnego do boskiego dzieła stworzenia.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Poeta porównuje siebie do wykrzyknika, co doskonale współgra z dynamiką XX wieku - epoką gwałtownego postępu i rozwoju miast. Tak jak wykrzyknik nadaje zdaniu siłę i ekspresję, tak poeta stara się uchwycić energię nowoczesnego świata. Jest on budowniczym wiersza, który starannie wybiera i układa słowa jak cegły w konstrukcji.
Podmiot liryczny zachwyca się wysokimi budynkami, które są jak "masy wpółzatrzymane" - materiały, które architekci ujarzmiają i przekształcają w stabilne formy. Budowanie miasta przypomina oswajanie dzikiej natury. Robotnicy, podobnie jak Stwórca, nadają chaosowi porządek i kształt, który może przetrwać stulecia.
Ciekawostka! Przyboś unika romantycznego indywidualizmu - pokazuje, że robotnicy nie są bezkształtną masą, ale zbiorem jednostek, z których każda ma własną tożsamość i wolę działania.
W "Gmachach" praca fizyczna zostaje wyniesiona do rangi sztuki. Każdy robotnik, kładący kolejną cegłę, uczestniczy w akcie tworzenia, który jest nie mniej ważny niż praca poety. Wiersz kończy się refleksją, że wartość budynków wynika nie tylko z ich nowoczesności i kształtu, ale przede wszystkim z ogromu ludzkiego wysiłku, który został w nie włożony.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Przyboś w "Gmachach" stworzył niezwykły obraz miasta jako monumentu ludzkiego wysiłku. Wiersz rozpoczyna się od zdefiniowania roli poety jako "wykrzyknika ulicy" - kogoś, kto nadaje ekspresję miejskiemu życiu i pracy.
Centralny fragment utworu to poetycki opis budynków: "Masy wpółzatrzymane, z których budowniczy uprowadził ruch", "znieruchomiałe piętra", "dachy przerwane w skłonie" i "mury wynikłe ściśle". Poeta widzi w nich "góry naładowane trudem człowieczym" - symbole ludzkiego geniuszu i wysiłku.
Zwróć uwagę! Wiersz kończy się przejmującą refleksją: "Każda cegła spoczywa na wyjętej dłoni" - to obraz pokazujący, że za każdym elementem budowli stoi konkretny człowiek i jego praca.
Przyboś osiąga w tym krótkim utworze maksymalną kondensację treści przy minimalnym użyciu słów, co było jednym z głównych postulatów Awangardy Krakowskiej. Wiersz jest wyrazem podziwu dla ludzkich zdolności twórczych i wspólnego wysiłku budującego lepszy świat.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Wiersz "Póki my żyjemy" powstał w 1943 roku, w czasie gdy Julian Przyboś ukrywał się przed gestapo. To wstrząsający obraz bombardowanej Warszawy, napisany formą wiersza wolnego, typową dla Awangardy Krakowskiej. Utwór składa się z czterech nierównych części, bez stałej liczby sylab i rymów.
W przeciwieństwie do "Gmachów", jest to liryka bezpośrednia - podmiot liryczny otwarcie ujawnia swoją obecność przez czasowniki w pierwszej osobie ("krzyczę", "odtworzyłbym"). Osoba mówiąca jest świadkiem i uczestnikiem wojennego koszmaru, bezpośrednio doświadczającym grozy bombardowania stolicy.
Ważne! Wiersz należy do poezji tyrtejskiej - ma dodawać odwagi i zachęcać do walki mimo tragicznej sytuacji.
Przyboś mistrzowsko buduje atmosferę zniszczenia: "niebo wali się z trzaskiem", "mój wzrok po torach bomb strącony w gruz". Podmiot liryczny jest bezbronny wobec potęgi wroga, błaga o karabin "jak skazaniec o łaskę". Jego krzyk pozostaje bez odpowiedzi, a on sam czuje się jak zmartwychwstały - "z rannych i martwych wstawszy".
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
W dalszej części wiersza podmiot liryczny staje się świadkiem dramatycznych wydarzeń. Słyszy płacz mężczyzn, po którym następuje przejmujące milczenie i prosta, bolesna konstatacja: "W tej chwili zginął mój brat". Ta osobista strata wpisuje się w ogólnonarodową tragedię, stając się symbolem cierpienia wszystkich Polaków.
Śmierć w obronie ojczyzny jest w wierszu ukazana jako najwyższy wyraz patriotyzmu. Podmiot liryczny krytycznie odnosi się do tych, którzy opuszczają kraj: "Żegnam was, unoszący za granicę głowy, uciekający do broni". Przeciwstawia im własną postawę - mimo bólu i ran, w rozwalonym schronie, chciałby "z jeszcze żywych ostatniego tchu odtworzyć hymn narodowy".
Ciekawostka! Tytuł wiersza "Póki my żyjemy" to fragment polskiego hymnu narodowego, co podkreśla jego patriotyczne przesłanie.
Mimo przedstawienia drastycznych obrazów, utwór nie jest pozbawiony nadziei. Sugeruje, że nawet w obliczu klęski i zniszczenia, duch narodu przetrwa, dopóki żyją ludzie gotowi walczyć. Wiersz pokazuje też niezależność artysty wobec wojny - poeta tworzy mimo dramatycznych wydarzeń, używając słowa jako narzędzia oporu.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Przyboś rozpoczyna wiersz od sugestywnego obrazu bombardowania: "Huk armat na wysokość łun wzrósł, niebo wali się z trzaskiem". Te pierwsze wersy natychmiast wprowadzają atmosferę zniszczenia i grozy, typową dla miasta pod ostrzałem.
W kolejnych strofach podmiot opisuje swoją bezsilność: jest "bezbronny, wbity pociskami w grunt", może jedynie krzyczeć "niecelnie". Jego wzrok "strącony w gruz" przylega do zniszczonej Warszawy, jak gdyby chciał zachować każdy szczegół tragedii w pamięci.
Pamiętaj! Kluczowym momentem wiersza jest śmierć brata podmiotu lirycznego - to przejście od zbiorowego doświadczenia wojny do osobistej tragedii.
Końcowe strofy zawierają gorzkie pożegnanie z uciekinierami oraz deklarację wierności ojczyźnie do ostatniego tchu. Wzmianka o hymnie narodowym w ostatnim wersie nadaje utworowi wymiar manifestu patriotycznego - mimo rozpaczy i zniszczenia, podmiot liryczny podtrzymuje ducha narodowego oporu. Wiersz jest hołdem dla wszystkich walczących o niepodległą Polskę.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Wiersz "Z Tatr" Julian Przyboś poświęcił pamięci taterniczki, która zginęła na Zamarłej Turni. To niezwykle emocjonalny utwór, wyrażający gwałtowne uczucia towarzyszące poecie podczas wizyty w miejscu tragedii. Nieregularna budowa, siedem nierównych części, brak rymów i stałej liczby sylab - wszystko to służy stworzeniu atmosfery niepokoju i chaosu.
W przeciwieństwie do wcześniejszych utworów, "Z Tatr" bezpośrednio ujawnia obecność podmiotu lirycznego poprzez czasowniki "słyszę", "uciszę". Osoba mówiąca jest świadkiem, który próbuje zrozumieć i opisać okoliczności śmierci bliskiej osoby.
Ważne do zapamiętania! Wiersz jest bogaty w środki stylistyczne: apostrofy do zmarłej, oksymorony ("niewybuchły huk"), metafory i personifikacje, które oddają gwałtowne emocje podmiotu.
Przyboś mistrzowsko oddaje doznania zmysłowe - podmiot liryczny słyszy "niewybuchły huk skał", "wrzask wody" i "gromobicie ciszy". Ta synestezyjna mieszanka wrażeń potęguje uczucie grozy i niepewności. Cisza górskiego krajobrazu nie przynosi spokoju, lecz staje się źródłem niepokoju i napięcia.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Podmiot liryczny zwraca się bezpośrednio do zmarłej taterniczki, z którą łączyła go silna więź emocjonalna. Próbuje odtworzyć ostatnie chwile jej życia, jakby chciał zrozumieć i zatrzymać tragiczne wydarzenie w czasie. Wyobraża sobie "zgrzyt czekana", przyspieszone bicie serca i moment, gdy świat w oczach spadającej dziewczyny "przewraca się do góry dnem krajobrazu".
W wierszu pojawia się motyw autogigantyzmu - podmiot liryczny przedstawia siebie jako postać zdolną do ujarzmienia sił natury ("Ten świat, wzburzony przestraszonym spojrzeniem, uciszę"). Jednocześnie przyznaje swoją bezradność wobec śmierci ukochanej osoby ("Nie pomieszczę twojej śmierci w granitowej trumnie Tatr").
Zwróć uwagę! Przyboś używa kontrastów wielkości - ogrom gór przeciwstawiony kruchości ludzkiego życia: "to tylko cały twój świat skurczony w mojej garści na obrywie głazu!"
Finalne słowa "Jak cicho w zatrzaśniętej pięści pochować Zamarłą" mogą mieć podwójne znaczenie - odnoszą się zarówno do nazwy szczytu (Zamarła Turnia), jak i do zmarłej taterniczki. Metafora zaciśniętej pięści oddaje bezsilną wściekłość i rozpacz podmiotu, który nie może pogodzić się ze stratą bliskiej osoby w konfrontacji z obojętnym pięknem i potęgą gór.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Przyboś rozpoczyna wiersz od słowa "Słyszę:", wprowadzając czytelnika w świat doznań zmysłowych. Następnie maluje obraz górskiego krajobrazu pełnego sprzeczności: "Kamienuje tę przestrzeń niewybuchły huk skał" i "gromobicie ciszy". Te oksymorony oddają nienaturalną atmosferę miejsca naznaczonego śmiercią.
W kolejnych wersach podmiot zwraca się bezpośrednio do zmarłej taterniczki: "Nie pomieszczę twojej śmierci w granitowej trumnie Tatr". Próbuje odtworzyć moment tragedii - "zgrzyt czekana" i "gwałtownym uderzeniem serca powalony szczyt".
Przemyśl! Wiersz zawiera dramatyczne pytania o naturę śmierci w górach - "Jak lekko turnię zawisłą na rękach utrzymać i nie paść" - które podkreślają kontrast między pozorną łatwością wspinaczki a jej śmiertelnym niebezpieczeństwem.
Zakończenie "Jak cicho w zatrzaśniętej pięści pochować Zamarłą" to przejmujące nawiązanie zarówno do nazwy szczytu, jak i do zmarłej osoby. Wiersz jest przykładem kunsztu poetyckiego Przybosia, który w oszczędnej formie zawarł ogrom emocji i refleksji nad kruchością ludzkiego życia wobec potęgi natury.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
45
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Przewodnik po pisaniu rozprawki: odkryj kluczowe elementy, takie jak wprowadzenie, argumentacja i zakończenie. Dowiedz się, jak skutecznie formułować tezy, organizować argumenty oraz ilustrować je przykładami z literatury i życia codziennego. Idealne dla uczniów przygotowujących się do egzaminów lub pisania prac. Typ: przewodnik.
Język polskiOdkryj kluczowe motywy literackie w lekturach obowiązkowych, takich jak 'Potop' Henryka Sienkiewicza, 'Zbrodnia i kara' Fiodora Dostojewskiego oraz utwory Adama Mickiewicza. Zrozumienie motywów, takich jak miłość, podróż, zbrodnia i patriotyzm, pomoże w przygotowaniach do matury. Idealne dla uczniów przygotowujących się do egzaminów.
Język polskiZgłębiaj kluczowe koncepcje Oświecenia, w tym racjonalizm, empiryzm, deizm oraz sentymentalizm. Dowiedz się o wpływie Ignacego Krasickiego i innych twórców na rozwój myśli filozoficznej tej epoki. Materiał zawiera przegląd głównych nurtów oraz ich znaczenie w kontekście kultury i społeczeństwa.
Język polskiOdkryj różnorodne rodzaje stylizacji językowej w polskim, w tym kolokwializację, archaizację, dialektyzację i inne. Zrozum, jak te techniki wpływają na charakter tekstu i jego odbiór. Idealne dla studentów literatury i językoznawstwa.
Język polskiAnaliza roli majątku i pochodzenia w relacjach międzyludzkich na podstawie 'Lalki' Bolesława Prusa. Zawiera porównanie arystokracji i mieszczaństwa oraz kontekst historyczno-literacki, w tym odniesienia do 'Nie-Boskiej komedii'. Idealne dla studentów literatury i historii. Typ: analiza literacka.
Język polskiZgłębiaj kluczowe koncepcje filozoficzne antyku, w tym stoicyzm, sceptycyzm, epikureizm oraz myśli Sokratesa, Platona i Arystotelesa. Dowiedz się o mitologii, politeizmie i sztuce klasycznej, które kształtowały grecko-rzymską cywilizację. Idealne materiały do nauki przed maturą i sprawdzianami.
Język polskiApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
