Preromantyzm i początki romantyzmu

Romantyzm w literaturze rozpoczął się w Europie pod koniec XVIII wieku, a jego pełny rozkwit nastąpił w pierwszej połowie XIX wieku. Epoka ta była reakcją na racjonalizm oświecenia i przyniosła znaczące zmiany w mentalności społeczeństwa.

Preromantyzm w Niemczech i Anglii odegrał kluczową rolę w kształtowaniu się nowego prądu. W Niemczech ruch "Sturm und Drang" (Burza i Napór) podkreślał znaczenie uczuć i emocji, buntując się przeciwko racjonalizmowi. W Anglii natomiast rozwinął się gotycyzm, nurt fascynujący się średniowieczem i elementami grozy.

Highlight: Romantyzm filozofia opierała się na irracjonalizmie, który głosił, że rzeczywistości nie da się poznać w sposób racjonalny. Indywidualizm, kolejna kluczowa idea, kładł nacisk na jednostkę i jej wyjątkowość.

Główne idee romantyzmu obejmowały również ludowość, historyzm, orientalizm oraz szczególne podejście do natury. Romantycy postrzegali naród jako wspólnotę połączoną wartościami i tradycjami, a naturę traktowali w sposób panteistyczny, jako źródło inspiracji i ucieczki przed cywilizacją.

Vocabulary: Mesjanizm - wiara w zbawienie po okresie katastrof; w kontekście polskim oznaczał przekonanie, że cierpienia narodu polskiego przyniosą zbawienie światu.

Filozofia i estetyka romantyzmu

Filozofowie romantyzmu i ich poglądy mieli ogromny wpływ na kształtowanie się światopoglądu epoki. Johann Gottlieb Fichte, Johann Gottfried Herder i G.W.F. Hegel rozwinęli koncepcje, które stały się fundamentem romantycznego myślenia.

Nurty filozoficzne romantyzmu obejmowały między innymi ideę narodu jako wspólnoty kulturowej oraz przekonanie o konieczności wojen jako elementu rozwoju cywilizacji. Filozofia czynu, przeciwstawiająca się bierności, była kolejnym ważnym aspektem romantycznego światopoglądu.

W sztuce romantycznej dominował indywidualizm, różnorodność i emocjonalność. Synteza sztuk, łącząca różne gatunki i formy wyrazu, była charakterystycznym zjawiskiem epoki.

Highlight: Romantyzm najważniejsze informacje to: irracjonalizm, indywidualizm, bunt młodych przeciwko zastanym normom, fascynacja naturą i ludowością oraz mesjanizm.

Romantyzm notatka graficzna mogłaby zawierać wizualne przedstawienie kluczowych pojęć, takich jak "czarny romantyzm" - nurt charakteryzujący się pesymistyczną wizją świata, natury i egzystencji człowieka.

Podsumowując, romantyzm notatki do matury powinny obejmować zarówno główne idee filozoficzne, jak i najważniejsze dzieła literackie epoki, podkreślając ich wpływ na kształtowanie się romantycznego światopoglądu i estetyki.