Koniec wieku XIX - Kazimierz Przerwa-Tetmajer
Wyobraź sobie, że żyjesz w czasach, gdy wszystko się wali, a ty nie wiesz, co robić - dokładnie tak czuli się ludzie na przełomie XIX i XX wieku. Dekadentyzm to prąd literacki, który charakteryzuje się apatią, brakiem woli działania, smutkiem i pesymizmem.
W wierszu Tetmajera podmiot liryczny próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie o sens życia, ale każdą postawę człowieka natychmiast neguje. Wymienia różne opcje: przekleństwo, ironię, wzgardę, rozpacz, walkę, rezygnację - ale zaraz potem zadaje pytania retoryczne, które pokazują bezsenrowność każdej z tych postaw.
Poeta odrzuca zarówno ideały romantyczne (walkę, uczucia, heroizm), jak i pozytywistyczne (naukę, rozum, działanie). Używa mocnych metafor - porównuje człowieka do mrówki rzuconej na tory kolejowe, która nie może walczyć z nadjeżdżającym pociągiem.
Pamiętaj: Ten wiersz to klasyczny przykład liryki filozoficznej - nie opowiada historii, ale zadaje głębokie pytania o życie i ludzką kondycję.
Ostatecznie człowiek końca XIX wieku jawi się jako zagubiony i bezradny - przeczuwa nadchodzącą zagładę, ale nie ma siły ani sposobu, żeby się jej przeciwstawić. Nawet rezygnacja nie przynosi ulgi w cierpieniu.