Kowal Leopolda Staffa - analiza sonetu
Leopold Staff w „Kowalu" przedstawia podmiot liryczny jako człowieka aktywnie kształtującego własną osobowość. Tytułowy kowal próbuje wykuć dla siebie silne serce - symbol duchowej mocy i charakteru. Podmiot wykorzystuje surowe kruszce, które „zaległy piersi głąb nieodgadłą" i przekuwa je na kowadle w coś wartościowego.
W drugiej części sonetu pojawia się ostrzeżenie skierowane do własnego serca - jeśli okaże się ono zbyt słabe i pęknie pod uderzeniami młota, podmiot liryczny sam je zniszczy. Woли zniszczyć własne dzieło, niż zaakceptować jego niedoskonałość. Dla kowala siła duchowa i wewnętrzna harmonia są najważniejszymi wartościami, a każdy przejaw słabości zasługuje na odrzucenie.
Utwór czerpie inspiracje z filozofii Nietzschego, ale Staff oczyszcza ją z elementów sprzecznych z etyką chrześcijańską. Poeta wykorzystał również nawiązania do mitologii greckiej, szczególnie do postaci Hefajstosa - boga kowali i rzemieślników, który tworzył zbroje dla innych bogów wewnątrz wulkanu.
Warto zapamiętać! „Kowal" stanowi manifest przeciwko dekadenckiemu pesymizmowi i zniechęceniu. Wiersz zachęca do pracy nad sobą i kształtowania własnej siły duchowej, nie fizycznej.
W utworze znajdujemy liczne środki stylistyczne: porównania („jak wulkan"), epitety („serce dumne, silne"), metafory („serce wykuć muszę"), wyliczenia oraz wykrzyknienia. Staff używa liryki bezpośredniej - podmiot liryczny ujawnia swoją obecność poprzez czasowniki w pierwszej osobie liczby pojedynczej, co podkreśla osobisty charakter przemiany wewnętrznej.