Kronika Galla Anonima jako przykład historiografii średniowiecznej
Historiografia średniowieczna to dział piśmiennictwa zajmujący się dziejopisarstwem. W średniowieczu historia kraju była spisywana po łacinie, co nadawało dziełom uniwersalny charakter i służyło ich popularyzacji. Wyróżniamy trzy główne formy historiografii:
-
Roczniki - krótkie zapiski historyczne tworzone przez zakonników, skupiające się na faktach bez komentarzy.
-
Gesta - opisujące bohaterskie czyny władców i dowódców, bez dat i związków przyczynowo-skutkowych.
-
Kroniki - obszerne dzieła przedstawiające dzieje państwa w sposób ciągły i chronologiczny.
Definicja: Kronika średniowieczna to obszerne dzieło historiograficzne, przedstawiające dzieje państwa w sposób ciągły i chronologiczny, łączące funkcję informatywną i parenetyczną.
Przykład: Najważniejsze przykłady historiografii średniowiecznej w Polsce to Kronika Galla Anonima 1112−1116, Kronika Wincentego Kadłubka 1223 i Kronika Jana Długosza 1480.
Tajemniczy autor, znany jako Gall Anonim, był prawdopodobnie francuskim zakonnikiem, który przybył do Polski z Węgier. Jego przydomek wiąże się z hipotezą prowansalsko-węgierską, opartą na jego poglądach polityczno-religijnych i szczególnym kulcie św. Idziego.
Highlight: Gall Anonim napisał swoje dzieło z inspiracji kanclerza książęcego, przebywając na dworze Bolesława Krzywoustego. Jego celem było nie tylko stworzenie kroniki, ale także uzyskanie wynagrodzenia, co wpłynęło na idealizację władcy w tekście.
