Liryki lozańskie to zbiór utworów poetyckich, które powstały podczas pobytu Adama Mickiewicza w Lozannie w Szwajcarii. Utwory te zostały odnalezione w ocalałych po śmierci wieszcza papierach, a powstawały w latach 1839-1840. Tytuł został nadany przez wydawców zbioru, a największą uwagę przywiązuje się do następujących utworów: Nad wodą wielką i czystą, Polały się łzy, Snuć miłość oraz Gdy mój trup.
Świadectwo przemian światopoglądowych
Utwory napisane w Lozannie uważa się za jedne z najbardziej dojrzałych w twórczości Mickiewicza. Wieszcz tworzył je po licznych doświadczeniach miłosnych, mniej lub bardziej udanych, patriotycznych przeżyciach i ogromnym i zróżnicowanym dorobku twórczym. Można powiedzieć, że poeta ocenia w Lirykach osobistą drogę życia i dokonania literackie, co skłania do interpretacji nastrój, w jakim zostały utrzymane utwory.
Forma i styl
Wiersze wchodzące w skład zbioru cechuje prosta i nieskomplikowana forma, a język jest naturalny i szczery. Pomimo tego, utwory z Lozanny uznawane są za przejaw nowatorstwa w zakresie poetyki, gdzie Adam Mickiewicz skierował swoje pióro w stronę języka syntetycznego, porzucając swoje dotychczasowe przyzwyczajenia leksykalne i stylistyczne.
"Nad wodą wielką i czystą" - interpretacja
"Nad wodą wielką i czystą" to wiersz, który stanowi poetyczną refleksję Mickiewicza nie tylko nad własną egzystencją, ale również twórczością. Pojawiający się w tekście obraz lustra jeziora jest symbolem ludzkiej duszy i pamięci, gdzie niczym w wodzie znajdują odbicie wszystkie emocje i doświadczenia.
"Nad wodą wielką i czystą" - Analiza utworu
Wiersz składa się z dwóch części, które rozdziela jedna dwuwersowa strofa wyróżniająca się w tekście przez swoją niewielką objętość. Pierwsza z nich ma charakter opisowy stanowi obraz górskiego jeziora, druga natomiast jest refleksją nad ludzkim życiem i sensem poezji. W utworze zwracają uwagę anaforyczne powtórzenia "nad wodą wielką i czystą" oraz paralelizm składniowy, które nadają całości harmonijny charakter.
"Nad wodą wielką i czystą" - Motyw cierpienia
Błyskawica będąca zwiastunem burzy, która odbija się w tafli jeziora, stanowi wymowny symbol cierpienia. Człowiek pragnie o nim jak najszybciej zapomnieć i wymazać ze swojej pamięci.
"Nad wodą wielką i czystą" - motyw natury
Mickiewicz konstruuje poetycki obraz górskiej natury, gdzie natura zostaje pokazana przez pryzmat odbicia w lustrze wody, co czyni go bardziej interesującym.
Wnioski
Utwór emanuje świadomą akceptacją istniejącego porządku rzeczy, w którym szczęście przeplata się z cierpieniem, podkreślając złożoność ludzkiej egzystencji. Zbiór Liryki lozańskie stanowi zatem ważny i dojrzały etap w twórczości Adama Mickiewicza.
