Melancholia Jacka Malczewskiego
"Melancholia" to wyjątkowe dzieło ukazujące pracownię malarską, gdzie przy sztalugach siedzi sam autor obrazu. Najbardziej uderzającym elementem jest tłum postaci wyłaniających się z płótna - są to przedstawiciele różnych warstw społecznych: żołnierze, kobiety, zesłańcy.
Uzbrojenie postaci nawiązuje do tragicznej historii Polski w XIX wieku, przypominając o bohaterstwie i męczeństwie narodu. Tłum ludzi kieruje się w stronę okna, jednak tylko nieliczni są w stanie się przez nie wydostać. Po drugiej stronie okna stoi tajemnicza postać ubrana na czarno - to właśnie tytułowa melancholia, która nie pozwala postaciom na osiągnięcie symbolicznej wolności.
Warto zapamiętać: Pełny tytuł dzieła brzmi "Melancholia. Prolog. Widzenie. Wiek ostatni w Polsce", co bezpośrednio wskazuje na jego interpretację jako podsumowanie trudnego stulecia.
Obraz interpretowany jest jako alegoryczne przedstawienie tragicznego losu polskiego społeczeństwa w czasie niewoli. Dzieło oddaje nastrój końca wieku (fin de siècle) w Polsce - beznadziejność położenia i ciąg przegranych walk o niepodległość, które charakteryzowały schyłek XIX stulecia dla Polaków.