Śmierć pułkownika - analiza utworu
Akcja ballady rozgrywa się w chacie w puszczy w 1831 roku, podczas powstania listopadowego. Główną bohaterką jest Emilia Plater - tytułowy pułkownik, jedna z inicjatorek powstania na Litwie, która dowodziła 25. pułkiem piechoty liniowej.
Utwór przedstawia ostatnie chwile życia pułkownika otoczonego przez wiernych żołnierzy. Umierający dowódca pragnie zobaczyć swego konia i rynsztunek, przyjmuje ostatnie sakramenty, a zgromadzeni żołnierze i wieśniacy modlą się za jego duszę. Dopiero po śmierci bohaterki odkrywamy, że dzielnym pułkownikiem była kobieta.
W balladzie pojawiają się ważne motywy: kobiety-wojowniczki, śmierci oraz miłości do ojczyzny. Narrator przyjmuje rolę obiektywnego obserwatora, nie ujawniając swojej obecności, co nadaje utworowi uniwersalny wymiar.
Warto zapamiętać! Utwór pokazuje przełamanie stereotypu kobiety - Emilia Plater staje się symbolem patriotyzmu i odwagi, udowadniając, że płeć nie ogranicza możliwości walki o wolność ojczyzny.