Strona 2: Uczestnicy licytacji i problematyka noweli
Miłosierdzie gminy - streszczenie obejmuje także opis uczestników licytacji. Tödli Mayer, ślusarz, aktywnie bierze udział w licytacji, proponując niższą stawkę niż syn Kuntza. Sprüngli, powroźnik, rozpoczyna licytację, ale szybko zostaje z niej wyłączony. Oberżysta z Mainau traktuje Kuntza jak zwierzę, chcąc sprawdzić stan jego uzębienia.
Cytat: "Probst wie, że jest nazywany katem, ale zupełnie nie liczy się z tym faktem. Najważniejsza jest zimna kalkulacja zysków."
Problematyka Miłosierdzia gminy obejmuje kilka kluczowych kwestii. Nowela krytykuje fałszywą dobroczynność bogatej części społeczeństwa, która pod pozorem miłosierdzia wykorzystuje biednych jako tanią siłę roboczą. Konopnicka porusza także problem poniżania w imię miłosierdzia, gdzie biedny, schorowany człowiek jest traktowany jak przedmiot i staje się obiektem kpin.
Definicja: Miłosierdzie gminy to ironiczne określenie systemu, w którym pod pozorem pomocy ubogim, w rzeczywistości wykorzystuje się ich jako tanią siłę roboczą, pozbawiając godności i człowieczeństwa.
Kolejnym ważnym tematem jest zakłamanie bogatej społeczności gminy Höttingen, która w swojej hipokryzji twierdzi, że okazuje biednym miłosierdzie, podczas gdy w rzeczywistości kieruje się jedynie chęcią zysku i często liczy na rychłą śmierć przyjętych starców, by zachować większą część dopłaty dla siebie.
