Bogowie greccy i ich dziedziny stanowią fundament mitologii greckiej. Każdy bóg ma swoje charakterystyczne atrybuty i obszary władzy.

Najważniejsi bogowie:

• Zeus - władca nieba i ziemi, atrybut: piorun
• Posejdon - bóg mórz, atrybut: trójząb
• Hades - władca podziemi, atrybut: berło, klucze
• Apollo - bóg muzyki i poezji, atrybut: lira
• Dionizos - bóg wina i rozkoszy, atrybut: gałąź winorośli
• Ares - bóg wojny, atrybut: miecz, tarcza, zbroja
• Hefajstos - bóg ognia i kowalstwa, atrybut: młot, kowadło

Najważniejsze boginie:

• Hera - bogini niebios i płodności, atrybut: pawie, owoce granatu
• Atena - bogini mądrości i sprawiedliwej wojny, atrybut: włócznia, tarcza, sowa
• Artemida - bogini łowów i lasów, atrybut: łuk, strzały
• Afrodyta - bogini miłości i piękna, atrybut: gołębie, mirt

Vocabulary: Atrybut to przedmiot lub symbol charakterystyczny dla danego bóstwa, pomagający w jego identyfikacji.

Example: Atrybutem Zeusa jest piorun, symbolizujący jego władzę nad niebem i zjawiskami atmosferycznymi.

Mitologia grecka omówienie nie byłoby pełne bez wspomnienia o innych ważnych postaciach:

1. Nimfy - boginie niższego rzędu, piękne młode kobiety $np. Eurydyka, Dafne$
2. Parki - boginie losu, "prządki" ludzkiego życia
3. Eumenidy $Erynie$ - boginie zemsty i wyrzutów sumienia
4. Muzy - opiekunki sztuk i nauk $np. Kaliope - muza poezji, Klio - muza historii$

Ważne postacie mitologiczne:

• Niobe - zamieniona w skałę po stracie dzieci
• Minotaur - potwór o ciele człowieka i głowie byka
• Prometeusz - tytan, który stworzył ludzi i podarował im ogień
• Kasandra - wieszczka obdarzona darem przepowiadania przyszłości
• Odyseusz - sprytny król Itaki, bohater "Odysei"

Definition: Prometeizm to postawa symbolizująca jednostkę, która poświęca się dla dobra ogółu, nawiązująca do mitu o Prometeuszu.

Highlight: Prometeusz został ukarany przez Zeusa za przekazanie ludziom ognia - przykuty do skał Kaukazu, codziennie orzeł wyjadał jego odrastającą wątrobę.

Mity greckie o Odyseuszu są pełne fascynujących przygód i wyzwań:

1. Spotkanie z cyklopem Polifemem, którego Odyseusz przechytrzył
2. Gniew Posejdona, który wydłużył podróż Odyseusza do 10 lat
3. Starcie z ludożercami, w którym stracił większość statków
4. Czarodziejka Kirke, która zamieniła towarzyszy Odyseusza w świnie
5. Przepowiednia Terezjasza o dalszych losach bohatera
6. Spotkanie z syrenami, których śpiew zwabiał żeglarzy na rafy

Example: Odyseusz kazał swoim towarzyszom zatkać uszy woskiem, by nie słyszeć śpiewu syren, a sam przywiązał się do masztu, by móc ich słuchać bez ryzyka.

Quote: "Płyń dopóty, dopóki nie spotkasz ludu, który nie widział nigdy morza, nie wie co oznacza okręt i nie używa wioseł" - wskazówka Terezjasza dla Odyseusza.

Mit o Prometeuszu nie jest jedynym znanym mitem o karze bogów. Historia Syzyfa jest równie pouczająca:

Syzyf, król Koryntu:

1. Był ulubieńcem bogów, ale zdradził ich sekrety
2. Dwukrotnie uniknął śmierci dzięki sprytowi
3. Został ukarany wiecznym zadaniem

Kary Syzyfa:

1. Uwięzienie boga śmierci, co spowodowało, że ludzie przestali umierać
2. Błąkanie się nad brzegami Styksu po śmierci
3. Wieczne wtaczanie głazu na szczyt góry, który zawsze stacza się z powrotem

Highlight: Mit o Syzyfie stał się symbolem beznadziejnego, powtarzającego się wysiłku, znanego jako "syzyfowa praca".

Vocabulary: Styks to w mitologii greckiej rzeka w Hadesie, przez którą przeprawiały się dusze zmarłych.

Opowieść o najsłynniejszym herosie i tragicznym rodzie tebańskim.

Definition: Heros - półbóg, potomek boga i śmiertelnika.

Quote: "Od Lajosa, tebańskiego króla, wyszło pokolenie najnieszczęśliwszych władców."

Mity greckie to opowieści o powstaniu świata i bogach, charakteryzujące się fantastycznymi elementami. Mitologia to zbiór tych opowieści.

Rodzaje mitów:

• Teogoniczne $o narodzinach bogów$
• Kosmogoniczne $o powstaniu świata$
• Antropogeniczne $o powstaniu człowieka$
• Genealogiczne $historie rodów$

Funkcje mitów i przykłady:

1. Poznawcze - wyjaśniają zjawiska przyrodnicze i społeczne
2. Światopoglądowe - tworzą podstawy wierzeń religijnych
3. Sakralne - utrwalają rytuały i obrzędy
4. Kulturotwórcze - inspirują artystów

Definicja: Mit to opowieść związana z powstaniem świata, której bohaterowie posiadają fantastyczne cechy.

Historia powstania świata według mitologii greckiej obejmuje kolejne pokolenia bogów, od Chaosu przez Uranosa i Gaję, do Zeusa i jego rodzeństwa.

Highlight: Kronos, obawiając się przepowiedni o utracie władzy, połykał swoje dzieci. Reja ocaliła Zeusa, podając Kronosowi kamień zamiast dziecka.