"Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej to powieść epopeja, która świadomie nawiązuje do "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. Utwór łączy elementy klasycznej epopei z nowoczesną powieścią, przedstawiając panoramę społeczną XIX-wiecznej Wileńszczyzny.
- Powieść pierwotnie miała nosić tytuł "Mezalians", skupiając się na wątku związku Justyny i Jana
- Orzeszkowa rozszerzyła problematykę utworu, tworząc polemikę z Sienkiewiczowską wizją ojczyzny
- Dzieło charakteryzuje się wielowątkową fabułą, szerokim obrazem społeczeństwa i nawiązaniami do "Pana Tadeusza"
- Nad Niemnem - najważniejsze informacje obejmują tematykę społeczną, historyczną i obyczajową