Główne postacie powieści

Jean-Joachim Goriot to niegdyś bogaty producent makaronu, który dorobił się majątku podczas rewolucji francuskiej. Jego życiowy dramat polega na bezgranicznej miłości do córek, które traktują go wyłącznie jako źródło pieniędzy. Gdy traci majątek, zostaje przez nie porzucony i zapomniany.

Eugeniusz de Rastignac to młody, ambitny student prawa z zubożałej rodziny szlacheckiej. Początkowo idealistyczny i naiwny, stopniowo przemienia się w cynika pod wpływem obserwacji zepsutego paryskiego świata. Zaprzyjaźnia się z Goriotem i nawiązuje romans z jego młodszą córką Delphine.

Warto zapamiętać! Postać Goriota to studium miłości ojcowskiej doprowadzonej do skrajności - bezwarunkowej, lecz autodestrukcyjnej, gdy nie spotyka się z wzajemnością.

Kontynuacja charakterystyki postaci

Vautrin to fascynujący mieszkaniec pensji, filozof o cynicznym podejściu do rzeczywistości. Ten tajemniczy przestępca uosabia mroczną stronę XIX-wiecznego Paryża. Proponuje Rastignacowi udział w przestępczym planie, który miałby zapewnić młodemu studentowi szybki awans społeczny i majątek.

Córki Goriota - Delphine de Nucingen i Anastasie de Restraud to kobiety, które poświęciły uczucia dla pozycji społecznej. Obie są nieszczęśliwe w małżeństwach zawartych dla pieniędzy i statusu. Mimo to, bez skrupułów wykorzystują ojca finansowo, nie okazując mu szacunku ani wdzięczności.

Madame Vanquer, właścicielka pensjonatu, to osoba chciwa i pozbawiona większych ambicji. Jej postać doskonale odzwierciedla mentalność niższych warstw społecznych Paryża - kombinatorstwo i nieustanną pogoń za zyskiem.

Ciekawostka: Każda postać w powieści reprezentuje określony typ społeczny, co jest charakterystyczne dla Balzakowskiej "Komedii Ludzkiej", której "Ojciec Goriot" jest częścią.

Główne wydarzenia w powieści

Historia rozpoczyna się w pensjonacie Madame Vanquer, gdzie mieszkają główni bohaterowie. Tajemniczą postacią jest niepozorny staruszek - Ojciec Goriot, o którym wkrótce wszyscy dowiadują się, że jest zrujnowanym finansowo byłym producentem makaronu.

Rastignac, dzięki pomocy krewnej - wicehrabiny de Beauséant, wkracza do świata arystokracji. Na salonach poznaje Delphine de Nucingen, córkę Goriota, z którą rozpoczyna romans. Stopniowo odkrywa bolesną prawdę o relacji Goriota z córkami - bezwzględnie wykorzystują go one finansowo, jednocześnie się go wstydząc.

W międzyczasie tajemniczy Vautrin proponuje Rastignacowi udział w przestępczym planie, który zapewniłby mu bogactwo. Ostatecznie Vautrin zostaje zdemaskowany jako poszukiwany przestępca Jacques Collin i aresztowany.

Zapamiętaj! W powieści widać wyraźny kontrast między bezinteresowną miłością Goriota a światem opartym na kalkulacji i własnym interesie - to jeden z głównych motywów dzieła.

Tragiczny finał i problematyka utworu

Stan zdrowia Goriota pogarsza się dramatycznie. Opuszczony przez córki, którym oddał wszystko, umiera w biedzie i samotności. Na łożu śmierci uświadamia sobie błędy wychowawcze, jakie popełnił. Jego córki nie przychodzą nawet na pogrzeb, a koszty pochówku pokrywa Rastignac.

Po pogrzebie Rastignac, stojąc na wzgórzu Père-Lachaise, patrzy na rozpościerający się Paryż i rzuca mu wyzwanie, co symbolizuje jego przemianę i gotowość do bezwzględnej walki o miejsce w skorumpowanym społeczeństwie.

Powieść porusza wiele ważnych tematów: upadek wartości rodzinnych, pogonię za awansem społecznym, zepsucie społeczeństwa mieszczańskiego i hipokryzję elit. Pieniądz jest ukazany jako siła determinująca wszelkie relacje międzyludzkie.

Kluczowe pytanie: Zastanów się, jak zmieniła się postać Rastignaca od początku do końca powieści - ta ewolucja pokazuje cenę, jaką płaci jednostka za przystosowanie się do bezwzględnych praw rządzących społeczeństwem.

Kontekst historyczny i wartość literacka

Akcja powieści rozgrywa się w Paryżu między październikiem 1819 a styczniem 1820 roku. To okres po upadku Napoleona, gdy Francja zmaga się z wewnętrznymi problemami i wzrostem wpływów arystokracji. Balzac mistrzowsko oddaje atmosferę tego czasu, pokazując napięcia społeczne i moralne dylematy epoki.

W utworze występuje narrator wszechwiedzący, który zna miasto oraz relacje między bohaterami. Funkcję porte-parole (rzecznika autora) pełni Eugeniusz de Rastignac, którego przemyślenia i refleksje często odzwierciedlają poglądy samego Balzaca na opisywaną rzeczywistość.

"Ojciec Goriot" to powieść realistyczna, cechująca się szczegółowymi opisami, kontrastami między postaciami oraz wykorzystaniem ironii i sarkazmu. Utwór jest częścią monumentalnego cyklu "Komedia ludzka", w którym Balzac podjął się zadania całościowego opisu społeczeństwa francuskiego XIX wieku.

Ważna wskazówka: Czytając "Ojca Goriota", zwróć uwagę na typizację bohaterów - każda postać reprezentuje określony typ społeczny i zestaw problemów charakterystycznych dla ówczesnej rzeczywistości.