Geneza i ramy czasowe oświecenia
Początek oświecenia w Europie datuje się na koniec XVII wieku, a jego szczyt przypada na wiek XVIII. Ramy czasowe oświecenia w Polsce to lata 1740-1822, co pokazuje pewne opóźnienie względem Europy Zachodniej.
Nazwa epoki oświecenie wywodzi się od metafory rozumu jako światła oświecającego drogę poznania. Podkreśla to kluczową rolę racjonalizmu w tej epoce.
Highlight: Główne idee oświecenia to racjonalizm, empiryzm, krytycyzm wobec tradycji oraz wiara w postęp i możliwości rozumu ludzkiego.
Cechy oświecenia obejmowały:
- Optymizm i wiarę w sens życia doczesnego
- Rozwój nauk przyrodniczych
- Krytyczne podejście do tradycyjnych instytucji i religii
- Dążenie do reform społecznych i politycznych
Definition: Racjonalizm to pogląd filozoficzny uznający rozum za główne źródło poznania i kryterium prawdy.
Najważniejsi filozofowie oświecenia to:
- Kartezjusz - twórca racjonalizmu, autor słynnego "Myślę, więc jestem"
- Wolter - głosiciel potrzeby dążenia do szczęścia i dobrobytu
- John Locke - twórca empiryzmu, uważający umysł za "czystą tablicę" przy narodzinach
Quote: "Myślę, więc jestem" - Kartezjusz