Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Oświecenie - Czas trwania, Najważniejsze Dzieła i Twórcy w Polsce i Europie

Otwórz

42

0

user profile picture

david

17.10.2022

Język polski

Oświecenie - omówienie epoki

Oświecenie - Czas trwania, Najważniejsze Dzieła i Twórcy w Polsce i Europie

Oświecenie - epoka rozumu i światła w kulturze europejskiej, która ukształtowała nowoczesne myślenie.

  • Ramy czasowe oświecenia w Europie obejmują okres od lat 80-90 XVII wieku do Rewolucji Francuskiej (1789)
  • Ramy czasowe oświecenia w Polsce rozpoczynają się utworzeniem Collegium Nobilium (1740) i kończą wydaniem "Ballad i romansów" Mickiewicza (1822)
  • Główne założenia to racjonalizm, empiryzm i krytyczne podejście do rzeczywistości
  • Najważniejsi twórcy oświecenia to Wolter, Rousseau, Diderot w Europie oraz Krasicki, Staszic w Polsce
  • Literatura oświecenia charakteryzuje się dydaktyzmem, racjonalizmem i klasycystyczną formą
...

17.10.2022

3064

"
I
I
I
I
Oświecenie -
RAMY CZASOWE
W Europie
Początek to lata 80-90 XVII wieku
Zakończenie łączy się z datą 1789-Rewolucja Francuska
W Pols

Zobacz

Czołowi przedstawiciele oświecenia i ich dzieła

Twórcy oświecenia i ich dzieła stanowią fundament europejskiej i polskiej kultury. Literatura oświecenia przykłady obejmują dzieła z różnych krajów:

Francja:

  • Jean-Jacques Rousseau - "Nowa Heloiza"
  • Voltaire - "Kandyd"
  • Denis Diderot - "Kubuś Fatalista i jego pan"
  • Charles de Montesquieu - "O duchu praw"

Anglia:

  • Daniel Defoe - "Przypadki Robinsona Crusoe"
  • Jonathan Swift - "Podróże Guliwera"
  • Henry Fielding - "Historia życia Toma Jonesa"

Niemcy:

  • Johann Wolfgang Goethe - "Faust", "Cierpienia młodego Wertera"
  • Friedrich Schiller - "Zbójcy", "Intryga i miłość"

Example: "Kandyd" Voltaire'a to satyryczna powieść filozoficzna, krytykująca optymizm i naiwność.

Twórcy oświecenia w Polsce i ich najważniejsze dzieła:

  • Ignacy Krasicki - "Bajki i przypowieści", "Satyry", "Hymn do miłości ojczyzny", "Monachomachia"
  • Wojciech Bogusławski - "Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale"
  • Stanisław Staszic - "Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego", "Ród ludzki", "Przestrogi dla Polski"

Highlight: Ignacy Krasicki, zwany "księciem poetów polskich", jest jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia.

"
I
I
I
I
Oświecenie -
RAMY CZASOWE
W Europie
Początek to lata 80-90 XVII wieku
Zakończenie łączy się z datą 1789-Rewolucja Francuska
W Pols

Zobacz

Ważne utwory i gatunki literackie oświecenia

"Hymn do miłości Ojczyzny" Ignacego Krasickiego to utwór o wyjątkowym znaczeniu w literaturze oświecenia w Polsce. Uznawany jest za początek nurtu liryki patriotycznej.

Quote: "Święta miłości kochanej ojczyzny, / Czują cię tylko umysły poczciwe!"

Gatunki literackie oświecenia obejmowały m.in.:

  1. Sielankę - gatunek przedstawiający idealizowany obraz życia wiejskiego, wyrażający tęsknotę za prostotą i naturą.

  2. Satyrę - gatunek krytykujący i wyśmiewający wady społeczeństwa i jednostek.

Definition: Satyra to utwór literacki, który w sposób prześmiewczy ukazuje wady i choroby społeczeństwa.

Cechy literatury oświecenia widoczne w tych gatunkach to:

  • Krytycyzm wobec zastanej rzeczywistości
  • Dydaktyzm
  • Racjonalizm
  • Zainteresowanie problemami społecznymi i politycznymi

Vocabulary: Dydaktyzm - tendencja w literaturze i sztuce do pouczania odbiorcy, przekazywania mu określonych wartości moralnych i wzorców postępowania.

"
I
I
I
I
Oświecenie -
RAMY CZASOWE
W Europie
Początek to lata 80-90 XVII wieku
Zakończenie łączy się z datą 1789-Rewolucja Francuska
W Pols

Zobacz

Osiągnięcia i znaczenie oświecenia

Osiągnięcia polskiego oświecenia obejmują nie tylko literaturę, ale także reformy społeczne i edukacyjne. Utworzenie Komisji Edukacji Narodowej w 1773 roku było jednym z najważniejszych wydarzeń tego okresu.

Najważniejsze dzieła oświecenia w Polsce i Europie miały ogromny wpływ na rozwój myśli społecznej, politycznej i filozoficznej. Encyklopedia francuska, redagowana przez Denisa Diderota i Jeana d'Alemberta, była monumentalnym dziełem zbierającym wiedzę epoki.

Highlight: Oświecenie przyczyniło się do rozwoju idei praw człowieka, tolerancji religijnej i rozdziału kościoła od państwa.

Twórcy oświecenia w Europie, tacy jak Voltaire, Rousseau czy Monteskiusz, wpłynęli na kształtowanie się nowoczesnych koncepcji państwa i społeczeństwa. Ich idee znalazły odzwierciedlenie w polskiej myśli oświeceniowej, adaptowanej do lokalnych warunków przez takich autorów jak Stanisław Staszic czy Hugo Kołłątaj.

Example: Koncepcja trójpodziału władzy Monteskiusza miała wpływ na kształtowanie się nowoczesnych systemów politycznych, w tym na Konstytucję 3 Maja.

Literatura oświecenia przykłady pokazują, jak ważną rolę odgrywała krytyka społeczna i polityczna w tym okresie. Satyry Ignacego Krasickiego czy powieści Jonathana Swifta to nie tylko dzieła literackie, ale także ważne głosy w debacie publicznej swojego czasu.

"
I
I
I
I
Oświecenie -
RAMY CZASOWE
W Europie
Początek to lata 80-90 XVII wieku
Zakończenie łączy się z datą 1789-Rewolucja Francuska
W Pols

Zobacz

Satyra w literaturze oświecenia

Gatunki literackie oświecenia obejmowały różne formy krytyki społecznej.

Example: Satyra "Żona modna" Krasickiego krytykuje powierzchowność i materializm ówczesnego społeczeństwa.

Highlight: Utwory satyryczne często zawierały ukryte przesłanie polityczne i społeczne, krytykując wady narodowe i promując reformy.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

17 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Oświecenie - Czas trwania, Najważniejsze Dzieła i Twórcy w Polsce i Europie

user profile picture

david

@narcyz_xyz

·

7 Obserwujących

Obserwuj

Oświecenie - epoka rozumu i światła w kulturze europejskiej, która ukształtowała nowoczesne myślenie.

  • Ramy czasowe oświecenia w Europie obejmują okres od lat 80-90 XVII wieku do Rewolucji Francuskiej (1789)
  • Ramy czasowe oświecenia w Polsce rozpoczynają się utworzeniem Collegium Nobilium (1740) i kończą wydaniem "Ballad i romansów" Mickiewicza (1822)
  • Główne założenia to racjonalizm, empiryzm i krytyczne podejście do rzeczywistości
  • Najważniejsi twórcy oświecenia to Wolter, Rousseau, Diderot w Europie oraz Krasicki, Staszic w Polsce
  • Literatura oświecenia charakteryzuje się dydaktyzmem, racjonalizmem i klasycystyczną formą
...

17.10.2022

3064

 

4/2

 

Język polski

42

"
I
I
I
I
Oświecenie -
RAMY CZASOWE
W Europie
Początek to lata 80-90 XVII wieku
Zakończenie łączy się z datą 1789-Rewolucja Francuska
W Pols

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Czołowi przedstawiciele oświecenia i ich dzieła

Twórcy oświecenia i ich dzieła stanowią fundament europejskiej i polskiej kultury. Literatura oświecenia przykłady obejmują dzieła z różnych krajów:

Francja:

  • Jean-Jacques Rousseau - "Nowa Heloiza"
  • Voltaire - "Kandyd"
  • Denis Diderot - "Kubuś Fatalista i jego pan"
  • Charles de Montesquieu - "O duchu praw"

Anglia:

  • Daniel Defoe - "Przypadki Robinsona Crusoe"
  • Jonathan Swift - "Podróże Guliwera"
  • Henry Fielding - "Historia życia Toma Jonesa"

Niemcy:

  • Johann Wolfgang Goethe - "Faust", "Cierpienia młodego Wertera"
  • Friedrich Schiller - "Zbójcy", "Intryga i miłość"

Example: "Kandyd" Voltaire'a to satyryczna powieść filozoficzna, krytykująca optymizm i naiwność.

Twórcy oświecenia w Polsce i ich najważniejsze dzieła:

  • Ignacy Krasicki - "Bajki i przypowieści", "Satyry", "Hymn do miłości ojczyzny", "Monachomachia"
  • Wojciech Bogusławski - "Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale"
  • Stanisław Staszic - "Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego", "Ród ludzki", "Przestrogi dla Polski"

Highlight: Ignacy Krasicki, zwany "księciem poetów polskich", jest jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiego oświecenia.

"
I
I
I
I
Oświecenie -
RAMY CZASOWE
W Europie
Początek to lata 80-90 XVII wieku
Zakończenie łączy się z datą 1789-Rewolucja Francuska
W Pols

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Ważne utwory i gatunki literackie oświecenia

"Hymn do miłości Ojczyzny" Ignacego Krasickiego to utwór o wyjątkowym znaczeniu w literaturze oświecenia w Polsce. Uznawany jest za początek nurtu liryki patriotycznej.

Quote: "Święta miłości kochanej ojczyzny, / Czują cię tylko umysły poczciwe!"

Gatunki literackie oświecenia obejmowały m.in.:

  1. Sielankę - gatunek przedstawiający idealizowany obraz życia wiejskiego, wyrażający tęsknotę za prostotą i naturą.

  2. Satyrę - gatunek krytykujący i wyśmiewający wady społeczeństwa i jednostek.

Definition: Satyra to utwór literacki, który w sposób prześmiewczy ukazuje wady i choroby społeczeństwa.

Cechy literatury oświecenia widoczne w tych gatunkach to:

  • Krytycyzm wobec zastanej rzeczywistości
  • Dydaktyzm
  • Racjonalizm
  • Zainteresowanie problemami społecznymi i politycznymi

Vocabulary: Dydaktyzm - tendencja w literaturze i sztuce do pouczania odbiorcy, przekazywania mu określonych wartości moralnych i wzorców postępowania.

"
I
I
I
I
Oświecenie -
RAMY CZASOWE
W Europie
Początek to lata 80-90 XVII wieku
Zakończenie łączy się z datą 1789-Rewolucja Francuska
W Pols

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Osiągnięcia i znaczenie oświecenia

Osiągnięcia polskiego oświecenia obejmują nie tylko literaturę, ale także reformy społeczne i edukacyjne. Utworzenie Komisji Edukacji Narodowej w 1773 roku było jednym z najważniejszych wydarzeń tego okresu.

Najważniejsze dzieła oświecenia w Polsce i Europie miały ogromny wpływ na rozwój myśli społecznej, politycznej i filozoficznej. Encyklopedia francuska, redagowana przez Denisa Diderota i Jeana d'Alemberta, była monumentalnym dziełem zbierającym wiedzę epoki.

Highlight: Oświecenie przyczyniło się do rozwoju idei praw człowieka, tolerancji religijnej i rozdziału kościoła od państwa.

Twórcy oświecenia w Europie, tacy jak Voltaire, Rousseau czy Monteskiusz, wpłynęli na kształtowanie się nowoczesnych koncepcji państwa i społeczeństwa. Ich idee znalazły odzwierciedlenie w polskiej myśli oświeceniowej, adaptowanej do lokalnych warunków przez takich autorów jak Stanisław Staszic czy Hugo Kołłątaj.

Example: Koncepcja trójpodziału władzy Monteskiusza miała wpływ na kształtowanie się nowoczesnych systemów politycznych, w tym na Konstytucję 3 Maja.

Literatura oświecenia przykłady pokazują, jak ważną rolę odgrywała krytyka społeczna i polityczna w tym okresie. Satyry Ignacego Krasickiego czy powieści Jonathana Swifta to nie tylko dzieła literackie, ale także ważne głosy w debacie publicznej swojego czasu.

"
I
I
I
I
Oświecenie -
RAMY CZASOWE
W Europie
Początek to lata 80-90 XVII wieku
Zakończenie łączy się z datą 1789-Rewolucja Francuska
W Pols

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Satyra w literaturze oświecenia

Gatunki literackie oświecenia obejmowały różne formy krytyki społecznej.

Example: Satyra "Żona modna" Krasickiego krytykuje powierzchowność i materializm ówczesnego społeczeństwa.

Highlight: Utwory satyryczne często zawierały ukryte przesłanie polityczne i społeczne, krytykując wady narodowe i promując reformy.

"
I
I
I
I
Oświecenie -
RAMY CZASOWE
W Europie
Początek to lata 80-90 XVII wieku
Zakończenie łączy się z datą 1789-Rewolucja Francuska
W Pols

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Ramy czasowe i nazwa epoki oświecenia

Oświecenie ramy czasowe w Europie obejmują okres od lat 80-90 XVII wieku do Rewolucji Francuskiej w 1789 roku. Ramy czasowe oświecenia w Polsce są nieco przesunięte - od utworzenia Collegium Nobilium w 1740 roku do wydania "Ballad i romansów" Adama Mickiewicza w 1822 roku.

Nazwa epoki oświecenie pochodzi z francuskiego "le siècle des lumières", co oznacza "wiek świateł". Metafora światła symbolizuje wiedzę, rozsądek i negację zabobonów.

Highlight: Oświecenie w Polsce trwało dłużej niż w Europie Zachodniej, co miało wpływ na rozwój polskiej literatury i myśli społecznej.

Kluczowe pojęcia epoki oświecenia to:

  1. Racjonalizm
  2. Ateizm
  3. Deizm
  4. Empiryzm
  5. Sensualizm
  6. Utylitaryzm
  7. Sentymentalizm
  8. Klasycyzm
  9. Rokoko

Definition: Racjonalizm to pogląd filozoficzny, według którego prawdziwe jest tylko to, co można zbadać rozumem i dowieść przez logikę.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

17 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.