Teoria idei i alegoria jaskini
Centralnym elementem filozofii Platona jest teoria idei (form). Według niej świat materialny, który poznajemy zmysłami, jest jedynie niedoskonałym odbiciem wiecznych, niezmiennych idei istniejących w świecie niematerialnym. Władcy-filozofowie mają dostęp do tej wiedzy, dlatego mogą tworzyć sprawiedliwe prawa.
Słynna alegoria jaskini z Księgi VII doskonale ilustruje tę teorię. Opisuje ludzi uwięzionych w jaskini, widzących jedynie cienie rzeczy na ścianie i uznających je za rzeczywistość. Prawdziwy świat istnieje poza jaskinią – jest to świat idei, dostępny tylko dla tych, którzy potrafią wyzwolić się z iluzji.
Platon wykorzystuje wyjątkowy styl literacki – dialog filozoficzny – gdzie Sokrates prowadzi rozmowy z różnymi postaciami. Język jest zarówno retoryczny jak i analityczny, pełen metafor i alegorii, które pomagają wyjaśniać złożone koncepcje filozoficzne.
Zastanów się! Czy w swoim życiu nie przypominasz czasem więźniów z jaskini Platona, przyjmując pewne rzeczy jako oczywiste, choć mogą być jedynie "cieniami" rzeczywistości?