Alternatywny zapis:

niepodległość. Odbudowanie Polski od środka - gospodarczo, ponieważ powstania zbrojne nie przynosiły efektów. -praca organiczna - społeczeństwo przypomina żywy organizm – tak jak dla właściwego funkcjonowania organizmu niezbędne jest zdrowie i rozwój wszystkich organów. Zakłada wzmacnianie się państwa (znajdującego się u wczas pod zaborami) od środka - gospodarczo i intelektualnie, poprzez rozwój polskiego przemysłu, rolnictwa, handlu u edukacji. -praca u podstaw – edukacja najniższych warstw społecznych aby były one pełnoprawnymi i użytecznymi członkami społeczeństwa. -asymilacja żydów – włączenie ich do życia społecznego. emancypacja kobiet - bycie jako samodzielna jednostka społeczna, równe prawa co mężczyźni, możliwość pracy. -sytuacja dzieci - zapewnienie potrzebującym dzieciom opieki zdrowotnej, edukacji i nadzoru. Sytuacja w zaborze rosyjskim po Powstaniu Stycznowym: Noc postyczniowa - represje po Powstaniu Styczniowym, np. cenzura, rusyfikacja, zsyłki, wysokie kontrybucje - podatki nakładane na majątki w rękach Polaków. Sytuacja społeczna na ziemiach polskich: -migracja ludności wiejskiej do miast - głównie ze względów finansowych -powstanie licznej grupy robotników -powstanie nowej grupy społecznej, inteligencji -uwłaszczenie chłopów -emancypacja kobiet -postęp cywilizacyjny Sztuka pozytywizmu: -realizm - sztuka mimetyczna,sztuka prawdopodobieństwa, naśladuje rzeczywistość i jest jej odbiciem, ożywianie obrazów ówczesnymi realiami i wiedzą o świecie. Obrazy realistyczne to głównie sceny rodzajowe z życia prostych ludzi, uproszczone środki wyrazu, o spokojnej palecie i kompozycji. Artyści tworzący w tym nurcie to Jean Millet, Gustaw Courbet, Józef Chełmoński i bracia Gierymscy. -naturalizm - wierne naśladowanie rzeczywistości, które przy tym często uwypuklano ciemne strony życia, brzydotę, nędzę i niesprawiedliwość. Artyści tworzący w tym nurcie to Jean Millet i Gustaw Courbet. Pisarzem ukazującym naturalizm jest m.in. Emil Zola. -tematyka: Literatura -społeczna - uwydatnione kontrasty społeczne -historyczna - używał jej m.in. Jan Matejko ukazujący ważne wydarzenia z historii Polski lub Artur Grottger, który przedstawia Powstanie Styczniowe jako alegorię cierpień narodu. -epoka prozy -twórcy liryki: Adam Asnyk, Maria Konopnicka -twórcy epiki, noweli, opowiadań, powieści (naturalistycznych, realistycznych czy historycznych): Henryk Sienkiewicz, Bolesław Prus -powieść naturalistyczna a realistyczna Powieść realistyczna Wierne naśladowanie rzeczywistości, ukazuje to co prawdopodobne Narrator 3 os. l.poj nie należy do świata jest obiektywny, wszechwiedzący, ale często pozwala sobie na komentarze. Ukazana szeroka panorama społeczna Motywacja psychologiczna i społeczna, bohater jako jednostka na którą wpływają jej osobiste doświadczenia Powieść naturalistyczna Wierne naśladowanie rzeczywistości ale z naciskiem na to co brzydkie, nędza, drastyczne szczegóły Narrator unika jakiegokolwiek komentarza, relacjonuje wydarzenia z różnych punktów widzenia. Ukazany mały wycinek rzeczywistości, jedna grupa społeczna \ rodzina Motywacja społeczna i biologiczna, ukazanie popędów, pierwotnych instynktów Twórczość Marii Konopnickiej: ,,Mendel Gdański" Krótkie streszczenie: Mendel Gdański to 67-letni Żyd. Od wielu lat mieszka w Warszawie, którą bardzo kocha. Uważa się za Polaka. Jest szanowany przez warszawiaków i uczciwie pracuje jako introligator. Opiekuje się swoim 10-letnim wnukiem, którego mama zmarła. W mieście dochodzi do wielu antysemickich wystąpień. Zaatakowany zostaje wnuk Mendla, Kubuś. Dzieci goniły go i nazywały Żydem. Dziadek próbuje go pocieszyć. Tłumaczy, że ludzie postrzegają ich przez pryzmat stereotypów. Chłopczyk jest jednak przestraszony, bardzo lękliwy. Z natury jest bardzo wątły, chorowity, a atak antysemitów powoduje w nim jeszcze większy strach. Czuje się wyobcowany, zagrożony. Mendel tłumaczy się ze swojej tożsamości. Przekonuje, że jest takim samym obywatelem jak inni Polacy. Tłum zaatakował warsztat Mendla. Ludzie o antysemickich poglądach wybili szyby, chcieli zlinczować właściciela. Jego wnuk został uderzony kamieniem. W obronie Żyda stanęli sąsiedzi introligatora. Mężczyzna stracił wiarę w ludzi. Nie zabrano mu kamienicy, w której mieszkał, ale czuł się pozbawiony swojego miejsca w sensie egzystencjalnym. Omówienie: Jednym z ważnych postulatów zawartych w programie pozytywistów był postulat asymilacji Żydów. Społeczność żydowska była bardzo liczna, część z jej członków zachowała swoje wyznanie i obyczaje. Wszyscy jednak uważali Polskę za swój kraj, wielu brało udział w powstaniach. W okresie pozytywizmu nastroje antysemityzmu uległy nasileniu, przynosząc w zaborze rosyjskim pogromy Żydów i rabunek ich mienia. Właśnie pod wpływem tych nastrojów została napisana nowela Mendel Gdański. Konopnicka pokazuje uczucia i przeżycia wewnętrzne jednego z wielu polskich Żydów, któremu ludzie wśród których żył i pracował dwadzieścia siedem lat, przez bezpodstawne stereotypy, chcieli zniszczyć dorobek życia i skrzywdzić jego i wnuka. Mendel jest głęboko zawiedziony. Odrzuciła go społeczność, którą uważał za własną. Konopnicka apeluje o tolerancję Polaków wobec Żydów i ich akceptację, ponieważ stanowią pełnoprawną część społeczeństwa, czują się i są Polakami. Polacy nie powinni również zmieniać żydów, powinni współpracować i nie okradać Żydów z ich kultury. Twórczość Adama Asnyka ,,Do młodych" - wiesz 99- Utwór skierowany jest do młodego pokolenia - pozytywistów, do którego podmiot liryczny nie należy, jednak pochwala to co robią i daje im wskazówki. Nakłania do: -dążenia do prawdy i uczciwości -podążania nowymi ścieżkami, budowani czegoś nowego, wyznaczani sobie nowych celów -rozwijania swojej wiedzy Podmiot liryczny mówi, że brak metafizyki może spowodować rozwój, świat bez legend i mitów może być nadal piękny. Mówi, że taka jest kolej świata, zawsze będą następować kolejne epoki, jednak nie można zapominać o poprzednich epokach. Młodzi pozytywiści muszą pamiętać, że romantycy też coś osiągnęli. Przypomina też o Powstaniu Styczniowym, któremu trzeba oddać cześć i pamięć (użycie języka ezopowego, zakamuflowana prawda). Zwraca uwagę, że pozytywiści też będą kiedyś starym pokoleniem ,,Daremne żale" - wiersz Utwór skierowany jest do starego pokolenia – romantyków i udziela im rad. Przyznaje romantykom, że ich epoka i poezja była wielka, jednak przeminęła i nie wróci. Na miejsce poprzedniej epoki wstąpiła kolejna i w żaden sposób nie da się zatrzymać tego rozwoju, dlatego radzi romantykom, iść z nowym pokoleniem. Krytykuje też romantyków za przekonanie, że ich poezja jest największa. „Między nami nic nie było" - wiersz refleksyjny Utwór ma tematykę miłosną. Podmiot liryczny mówi o swojej ukochanej, że nic ich nie łączyło a następnie wymienia wiele rzeczy - budowa całego utworu na zasadzie antytezy. Zakochanych łączą elementy natury, zarówno jako miejsca w których wspólnie spędzali czas, jak i jako uczucia - zachwyty, radość czy zakochanie. Zakochany opowiada o tej miłości z goryczą, udaje, że nic nie łączyło ją z ukochaną, bo nadal go to boli lub sam nie do końca zdawał sobie sprawę ze swoich uczuć. Przedstawiony obraz utraconej miłości, miłości platonicznej, niespełnionej - romantycznej. Utwór jest połączeniem pokolenia pozytywistów i romantyków.