Otwórz aplikację

Przedmioty

Epoka Pozytywizmu - Wprowadzenie i Kluczowe Idee

21

0

user profile picture

Oliwia Fa

23.11.2025

Język polski

Pozytywizm

1732

23 lis 2025

10 strony

Epoka Pozytywizmu - Wprowadzenie i Kluczowe Idee

user profile picture

Oliwia Fa

@oliwka3828

Pozytywizm to epoka, która zmieniła sposób myślenia Polaków po upadku... Pokaż więcej

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
1 / 10
# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Pozytywizm - podstawowe informacje

Po klęsce powstania styczniowego Polacy zrozumieli, że patriotyzm walki musi ustąpić miejsca patriotyzmowi pracy. Centrum tej rewolucji myślowej była Warszawa w zaborze rosyjskim.

Pozytywizm to nazwa używana tylko w Polsce - w innych krajach mówiło się o realizmie. Pochodziła od "Kursu filozofii pozytywnej" Augusta Comte'a, gdzie "pozytywny" oznaczał "realny", "pewny" i "użyteczny".

Epoka trwała od 1864 roku (upadek powstania styczniowego) do lat 90. XIX wieku, kiedy pojawiła się Młoda Polska. W Europie pozytywizm zaczął się od Wiosny Ludów w latach 1848-1849.

Pamiętaj: Pozytywizm to przede wszystkim zmiana mentalności - od romantycznych marzeń do praktycznego działania.

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Rewolucja przemysłowa i nowe klasy społeczne

XIX wiek to czas dynamicznego rozwoju przemysłu i urbanizacji. W miastach powstawały wielkie fabryki, a ludność wiejska masowo przeprowadzała się do miast w poszukiwaniu pracy.

Upadł system feudalny, a na jego miejsce przyszedł kapitalizm z nowymi klasami społecznymi. Burżuazja (właściciele fabryk i przedsiębiorstw) szybko się bogaciła kosztem proletariatu (robotników). To doprowadziło do narodzin ruchu robotniczego.

Epoka przyniosła przełomowe wynalazki: kolej, samochody, radio, a także odkrycia naukowe jak elektryczność, promieniotwórczość czy szczepionka przeciw wściekliźnie. Nauka stała się motorem postępu.

Ważne: Zrozumienie nowych klas społecznych pomoże ci lepiej interpretować pozytywistyczne powieści!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Filozofia pozytywizmu

August Comte stworzył filozofię pozytywną, która radykalnie odcinała się od mistycyzmu i metafizyki. Wszystko można było wyjaśnić racjonalnymi prawami - to był scjentyzm, czyli "entuzjazm dla nauki".

John Stuart Mill rozwinął utylitaryzm - teorię głoszącą, że pożytek społeczeństwa powinien być najwyższym celem moralnym. Człowiek użyteczny jest jednocześnie szczęśliwy i pomnaża szczęście ogólne.

Herbert Spencer wprowadził organicyzm - społeczeństwo funkcjonuje jak żywy organizm, gdzie wszystkie części muszą współpracować. Właśnie z tej teorii wzięły się hasła "pracy organicznej" i "pracy u podstaw".

Zapamiętaj: Te trzy filozofie to fundament pozytywistycznego myślenia - nauka, użyteczność i organiczna współpraca.

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Darwin i style artystyczne

Karol Darwin i jego ewolucjonizm pokazał, że wszystko podlega stałemu, stopniowemu rozwojowi. Ta idea przeniknęła do sztuki i literatury pozytywistycznej.

W sztuce dominował realizm - wierne odzwierciedlenie rzeczywistości zgodnie z zasadami życiowego prawdopodobieństwa. Artyści malowali ludzi przy pracy, sceny z codziennego życia, bez upiększania.

Naturalizm szedł jeszcze dalej - nie ukrywano chorób, brzydoty czy starości, bo były naturalną częścią życia. Eklektyzm łączył elementy z różnych stylów i epok.

Pamiętaj: Pozytywistyczna sztuka to prawda o życiu - bez romantycznych upiększeń!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Literatura pozytywistyczna - gatunki i cele

Pozytywizm to epoka niepoetycka - dominowała epika, szczególnie proza, bo lepiej prezentowała pozytywistyczny światopogląd. Celem było edukowanie społeczeństwa i uwrażliwienie na problemy najuboższych.

Najpopularniejsze gatunki to nowela (Sienkiewicz "Latarnik"), obrazek, felieton (Prus, Świętochowski) i reportaż. Te krótkie formy doskonale służyły przekazywaniu społecznych treści.

Opowiadanie (Orzeszkowa "Gloria victis") i powieść realistyczna były tworzone zgodnie z zasadą mimesis - naśladowania rzeczywistości. Wyróżniamy powieść tendencyjną (schematyczną) i dojrzałego realizmu.

Ważne: Każdy gatunek miał konkretny cel społeczny - to nie była sztuka dla sztuki!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Rodzaje powieści pozytywistycznych

Powieść tendencyjna była "pisana z tezą" - uproszczona fabuła, schematyczni bohaterowie i jednoznaczna moralna ocena (Orzeszkowa "Nad Niemnem", Prus "Placówka").

Powieść dojrzałego realizmu to największe osiągnięcie XIX wieku. Rozbudowana fabuła, wielowątkowość, pogłębione kreacje bohaterów i obiektywny narrator (Prus "Lalka", Balzac "Ojciec Goriot").

Powieść naturalistyczna (Flaubert, Zola) epatowała brzydotą i drastycznymi scenami - człowiek był przedstawiany jako istota biologiczna, podlegająca instynktom i środowisku. Powieść historyczna (Sienkiewicz "Trylogia") również cieszyła się popularnością.

Zapamiętaj: Im dojrzalszy realizm, tym bardziej obiektywny i prawdziwy obraz świata!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Techniki narracyjne i język

Mowa pozornie zależna to przytaczanie myśli bohatera w stylu narratora, ale z zachowaniem charakterystycznego dla postaci sposobu mówienia. To nowatorska technika pozytywistów.

Literatura tendencyjna charakteryzowała się dydaktyzmem - miała pouczać i wychowywać czytelników. Język ezopowy służył do omijania carskiej cenzury po powstaniu styczniowym.

Pozytywiści rozwinęli indywidualizację języka - każda postać mówiła zgodnie ze swoim pochodzeniem społecznym, używając dialektu czy żargonu. To sprawiało, że bohaterowie wydawali się prawdziwi.

Pamiętaj: Te techniki sprawiały, że literatura pozytywistyczna była bardziej realistyczna niż romantyczna!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Tło polityczne - po powstaniu styczniowym

Powstanie styczniowe to wydarzenie przełomowe - zakończyło epokę zrywów niepodległościowych i rozpoczęło okres wytężonej pracy organicznej. Pozytywiści wierzyli, że wolności nie odzyska się bez odbudowy kraju od środka.

Uwłaszczenie chłopów przez cara Aleksandra II miało skonfliktować społeczeństwo polskie, ale przyniosło ogromne zmiany społeczne. Upadł porządek feudalny, wzrosło znaczenie chłopstwa i mieszczaństwa.

Rozpoczęła się masowa migracja ludności wiejskiej do miast, co zmieniło strukturę społeczną. Szlachta traciła uprzywilejowaną pozycję, a nowe warstwy społeczne zyskiwały na znaczeniu.

Ważne: Te przemiany społeczne to klucz do zrozumienia pozytywistycznej literatury!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Nowe idee pozytywistów

Praca organiczna traktowała społeczeństwo jak organizm, gdzie wszystkie części muszą harmonijnie współdziałać. Dotyczyła głównie ludzi wykształconych z wyższych warstw, którzy mieli organizować i modernizować kraj.

Praca u podstaw koncentrowała się na poprawie życia najbiedniejszych - walka z analfabetyzmem, poprawa higieny, opieka zdrowotna. Bogaci i wykształceni mieli dobrowolnie pomagać potrzebującym.

Emancypacja kobiet stała się koniecznością po powstaniu - wiele kobiet musiało utrzymać rodziny po śmierci lub zesłaniu mężczyzn. Asymilacja Żydów miała zwalczać antysemityzm i integrować społeczeństwo.

Zapamiętaj: Te idee to fundament pozytywistycznego programu społecznego!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Pozytywiści kontra romantycy

Romantycy stawiali na poezję, uczucia, intuicję i geniusz. Twórca romantyczny to indywidualista, buntownik i przywódca duchowy, który szukał inspiracji w tym, co wyjątkowe. Chcieli walki i wierzyli w mesjanizm.

Pozytywiści preferowali prozę, rozsądek, naukę i edukację. Twórca pozytywistyczny to społecznik, nauczyciel i obserwator, który studiował codzienność. Zamiast walczyć, chcieli pracować na rzecz społeczeństwa.

To starcie patriotyzmu walki z patriotyzmem pracy definiowało polską kulturę drugiej połowy XIX wieku. Pozytywiści wygrali - ich praktyczne podejście lepiej odpowiadało potrzebom czasu.

Pamiętaj: To nie była tylko zmiana literacka, ale całkowita rewolucja mentalności!



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Język polski

1732

23 lis 2025

10 strony

Epoka Pozytywizmu - Wprowadzenie i Kluczowe Idee

user profile picture

Oliwia Fa

@oliwka3828

Pozytywizm to epoka, która zmieniła sposób myślenia Polaków po upadku powstania styczniowego w 1864 roku. Zamiast walczyć, postanowili pracować nad odbudową kraju od środka - "przekuć miecze na lemiesze".

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Pozytywizm - podstawowe informacje

Po klęsce powstania styczniowego Polacy zrozumieli, że patriotyzm walki musi ustąpić miejsca patriotyzmowi pracy. Centrum tej rewolucji myślowej była Warszawa w zaborze rosyjskim.

Pozytywizm to nazwa używana tylko w Polsce - w innych krajach mówiło się o realizmie. Pochodziła od "Kursu filozofii pozytywnej" Augusta Comte'a, gdzie "pozytywny" oznaczał "realny", "pewny" i "użyteczny".

Epoka trwała od 1864 roku (upadek powstania styczniowego) do lat 90. XIX wieku, kiedy pojawiła się Młoda Polska. W Europie pozytywizm zaczął się od Wiosny Ludów w latach 1848-1849.

Pamiętaj: Pozytywizm to przede wszystkim zmiana mentalności - od romantycznych marzeń do praktycznego działania.

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rewolucja przemysłowa i nowe klasy społeczne

XIX wiek to czas dynamicznego rozwoju przemysłu i urbanizacji. W miastach powstawały wielkie fabryki, a ludność wiejska masowo przeprowadzała się do miast w poszukiwaniu pracy.

Upadł system feudalny, a na jego miejsce przyszedł kapitalizm z nowymi klasami społecznymi. Burżuazja (właściciele fabryk i przedsiębiorstw) szybko się bogaciła kosztem proletariatu (robotników). To doprowadziło do narodzin ruchu robotniczego.

Epoka przyniosła przełomowe wynalazki: kolej, samochody, radio, a także odkrycia naukowe jak elektryczność, promieniotwórczość czy szczepionka przeciw wściekliźnie. Nauka stała się motorem postępu.

Ważne: Zrozumienie nowych klas społecznych pomoże ci lepiej interpretować pozytywistyczne powieści!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozofia pozytywizmu

August Comte stworzył filozofię pozytywną, która radykalnie odcinała się od mistycyzmu i metafizyki. Wszystko można było wyjaśnić racjonalnymi prawami - to był scjentyzm, czyli "entuzjazm dla nauki".

John Stuart Mill rozwinął utylitaryzm - teorię głoszącą, że pożytek społeczeństwa powinien być najwyższym celem moralnym. Człowiek użyteczny jest jednocześnie szczęśliwy i pomnaża szczęście ogólne.

Herbert Spencer wprowadził organicyzm - społeczeństwo funkcjonuje jak żywy organizm, gdzie wszystkie części muszą współpracować. Właśnie z tej teorii wzięły się hasła "pracy organicznej" i "pracy u podstaw".

Zapamiętaj: Te trzy filozofie to fundament pozytywistycznego myślenia - nauka, użyteczność i organiczna współpraca.

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Darwin i style artystyczne

Karol Darwin i jego ewolucjonizm pokazał, że wszystko podlega stałemu, stopniowemu rozwojowi. Ta idea przeniknęła do sztuki i literatury pozytywistycznej.

W sztuce dominował realizm - wierne odzwierciedlenie rzeczywistości zgodnie z zasadami życiowego prawdopodobieństwa. Artyści malowali ludzi przy pracy, sceny z codziennego życia, bez upiększania.

Naturalizm szedł jeszcze dalej - nie ukrywano chorób, brzydoty czy starości, bo były naturalną częścią życia. Eklektyzm łączył elementy z różnych stylów i epok.

Pamiętaj: Pozytywistyczna sztuka to prawda o życiu - bez romantycznych upiększeń!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Literatura pozytywistyczna - gatunki i cele

Pozytywizm to epoka niepoetycka - dominowała epika, szczególnie proza, bo lepiej prezentowała pozytywistyczny światopogląd. Celem było edukowanie społeczeństwa i uwrażliwienie na problemy najuboższych.

Najpopularniejsze gatunki to nowela (Sienkiewicz "Latarnik"), obrazek, felieton (Prus, Świętochowski) i reportaż. Te krótkie formy doskonale służyły przekazywaniu społecznych treści.

Opowiadanie (Orzeszkowa "Gloria victis") i powieść realistyczna były tworzone zgodnie z zasadą mimesis - naśladowania rzeczywistości. Wyróżniamy powieść tendencyjną (schematyczną) i dojrzałego realizmu.

Ważne: Każdy gatunek miał konkretny cel społeczny - to nie była sztuka dla sztuki!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rodzaje powieści pozytywistycznych

Powieść tendencyjna była "pisana z tezą" - uproszczona fabuła, schematyczni bohaterowie i jednoznaczna moralna ocena (Orzeszkowa "Nad Niemnem", Prus "Placówka").

Powieść dojrzałego realizmu to największe osiągnięcie XIX wieku. Rozbudowana fabuła, wielowątkowość, pogłębione kreacje bohaterów i obiektywny narrator (Prus "Lalka", Balzac "Ojciec Goriot").

Powieść naturalistyczna (Flaubert, Zola) epatowała brzydotą i drastycznymi scenami - człowiek był przedstawiany jako istota biologiczna, podlegająca instynktom i środowisku. Powieść historyczna (Sienkiewicz "Trylogia") również cieszyła się popularnością.

Zapamiętaj: Im dojrzalszy realizm, tym bardziej obiektywny i prawdziwy obraz świata!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Techniki narracyjne i język

Mowa pozornie zależna to przytaczanie myśli bohatera w stylu narratora, ale z zachowaniem charakterystycznego dla postaci sposobu mówienia. To nowatorska technika pozytywistów.

Literatura tendencyjna charakteryzowała się dydaktyzmem - miała pouczać i wychowywać czytelników. Język ezopowy służył do omijania carskiej cenzury po powstaniu styczniowym.

Pozytywiści rozwinęli indywidualizację języka - każda postać mówiła zgodnie ze swoim pochodzeniem społecznym, używając dialektu czy żargonu. To sprawiało, że bohaterowie wydawali się prawdziwi.

Pamiętaj: Te techniki sprawiały, że literatura pozytywistyczna była bardziej realistyczna niż romantyczna!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Tło polityczne - po powstaniu styczniowym

Powstanie styczniowe to wydarzenie przełomowe - zakończyło epokę zrywów niepodległościowych i rozpoczęło okres wytężonej pracy organicznej. Pozytywiści wierzyli, że wolności nie odzyska się bez odbudowy kraju od środka.

Uwłaszczenie chłopów przez cara Aleksandra II miało skonfliktować społeczeństwo polskie, ale przyniosło ogromne zmiany społeczne. Upadł porządek feudalny, wzrosło znaczenie chłopstwa i mieszczaństwa.

Rozpoczęła się masowa migracja ludności wiejskiej do miast, co zmieniło strukturę społeczną. Szlachta traciła uprzywilejowaną pozycję, a nowe warstwy społeczne zyskiwały na znaczeniu.

Ważne: Te przemiany społeczne to klucz do zrozumienia pozytywistycznej literatury!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Nowe idee pozytywistów

Praca organiczna traktowała społeczeństwo jak organizm, gdzie wszystkie części muszą harmonijnie współdziałać. Dotyczyła głównie ludzi wykształconych z wyższych warstw, którzy mieli organizować i modernizować kraj.

Praca u podstaw koncentrowała się na poprawie życia najbiedniejszych - walka z analfabetyzmem, poprawa higieny, opieka zdrowotna. Bogaci i wykształceni mieli dobrowolnie pomagać potrzebującym.

Emancypacja kobiet stała się koniecznością po powstaniu - wiele kobiet musiało utrzymać rodziny po śmierci lub zesłaniu mężczyzn. Asymilacja Żydów miała zwalczać antysemityzm i integrować społeczeństwo.

Zapamiętaj: Te idee to fundament pozytywistycznego programu społecznego!

# Pozytywizm

"Przekuć miecze na lemiesze" - przestać walczyć, zacząć pracować (patriotyzm
walki patriotyzm pracy)

centrum rozwoju pozytywi

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Pozytywiści kontra romantycy

Romantycy stawiali na poezję, uczucia, intuicję i geniusz. Twórca romantyczny to indywidualista, buntownik i przywódca duchowy, który szukał inspiracji w tym, co wyjątkowe. Chcieli walki i wierzyli w mesjanizm.

Pozytywiści preferowali prozę, rozsądek, naukę i edukację. Twórca pozytywistyczny to społecznik, nauczyciel i obserwator, który studiował codzienność. Zamiast walczyć, chcieli pracować na rzecz społeczeństwa.

To starcie patriotyzmu walki z patriotyzmem pracy definiowało polską kulturę drugiej połowy XIX wieku. Pozytywiści wygrali - ich praktyczne podejście lepiej odpowiadało potrzebom czasu.

Pamiętaj: To nie była tylko zmiana literacka, ale całkowita rewolucja mentalności!

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

21

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Podobne notatki

wprowadzenie do Młodej Polski

mam nadzieję, że pomocne

Język polskiJęzyk polski
3

Filozofia Młodej Polski

Zgłębiaj kluczowe koncepcje filozoficzne Młodej Polski, w tym teorię nadczłowieka Nietzschego, pesymizm Schopenhauera oraz intuicjonizm Bergsona. Odkryj, jak te idee wpływają na literaturę i sztukę tego okresu, w tym na dzieła Przybyszewskiego, Dostojewskiego oraz Tetmajera. Idealne materiały do nauki przed maturą.

Język polskiJęzyk polski
3

Młoda Polska: Kluczowe Kierunki

Odkryj kluczowe nurty Młodej Polski, w tym dekadentyzm, impresjonizm, naturalizm, realizm, ekspresjonizm, symbolizm oraz secesję. Zrozum wpływ filozofii Schopenhauera, Nietzschego i Bergsona na sztukę i literaturę tego okresu. Idealne dla studentów poszukujących zrozumienia epoki i jej artystycznych oraz filozoficznych kontekstów.

Język polskiJęzyk polski
3

Młoda polska

Notatka z modernizmu

Język polskiJęzyk polski
3

Pozytywizm w Literaturze

Zgłębiaj pozytywizm w literaturze polskiej i europejskiej. Dowiedz się o kluczowych ideach, takich jak praca organiczna, utylitaryzm oraz emancypacja kobiet. Analiza dzieł Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa i Henryka Sienkiewicza. Idealne materiały do nauki przed sprawdzianem i maturą z języka polskiego.

Język polskiJęzyk polski
4

Młoda Polska: Modernizm i Dekadentyzm

Odkryj kluczowe nurty Młodej Polski, w tym modernizm, dekadentyzm, impresjonizm, symbolizm i ekspresjonizm. Zrozum ich wpływ na sztukę i literaturę w latach 1891-1918. Analiza postaci artysty, cyganerii oraz idei kobiety fatalnej. Idealne dla studentów kierunków humanistycznych i artystycznych.

Język polskiJęzyk polski
4

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS