Typy bohaterów i różnice między epokami
Literatura pozytywistyczna wykreowała charakterystyczne typy postaci, które odzwierciedlały ideały epoki. Nauczyciel to bohater uczący innych za niskie wynagrodzenie lub zupełnie bezpłatnie, kierujący się misją szerzenia oświaty. Idealista to postać kierująca się wzniosłymi zasadami, gotowa do poświęceń w imię wyznawanych idei.
Kobieta emancypantka to bohaterka samodzielna, pracująca zawodowo i dążąca do rozwoju. Jest zdeterminowana i odważna w pokonywaniu przeciwności losu. Kupiec to postać prowadząca swój interes pomimo społecznych uprzedzeń, że handel nie jest zajęciem godnym wyższych sfer. Popularna była też postać człowieka, który sam stworzył siebie – ambitnej osoby, która własnymi siłami osiąga sukces i awans społeczny.
Pozytywizm znacząco różnił się od romantyzmu. Zamiast duchowości i religii proponował scjentyzm i racjonalizm. Odchodził od patriarchatu na rzecz demokracji i wsparcia niższych warstw. Krytykowal tradycję i wady narodowe, poszukując nowych wartości i wzorców.
⚖️ Zapamiętaj różnice! Romantycy cenili odrębność narodową i walkę zbrojną, podczas gdy pozytywiści promowali wspólnotę społeczną, emancypację kobiet, asymilację Żydów oraz rozwój ekonomiczny i edukacyjny.
O ile romantycy gloryfikowali walkę zbrojną o niepodległość, o tyle pozytywiści stawiali na rozwój społeczeństwa pod względem ekonomicznym i edukacyjnym. To praktyczne podejście miało przygotować społeczeństwo do życia w nowej rzeczywistości politycznej i społecznej.