Przedmioty
Język polski
Biologia
Chemia
Historia
Geografia
Aparat ruchu
Układ wydalniczy
Komórka
Bakterie i wirusy. organizmy beztkankowe
Genetyka klasyczna
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Systematyka związków nieorganicznych
Węglowodory
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Świat substancji
Pochodne węglowodorów
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Stechiometria
Gazy i ich mieszaniny
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
Język polski
5 gru 2025
1863
7 strony
Hania @randomowaliterka
Pozytywizm to epoka, która rozwinęła się w Polsce po upadku powstania styczniowego (1863) i trwała do około 1890... Pokaż więcej
Pozytywizm opierał się na kilku fundamentalnych koncepcjach, które ukształtowały myślenie epoki. Scjentyzm to przekonanie, że tylko nauka prowadzi do prawdziwej wiedzy o świecie. Z kolei utylitaryzm głosił, że dobre jest to, co pożyteczne dla ogółu.
Ważną koncepcją był organicyzm Herberta Spencera, który postrzegał społeczeństwo jako żywy organizm. Spencer rozwinął także teorię ewolucjonizmu opartą na poglądach Karola Darwina, zakładającą rozwój wszystkich form istnienia od prostszych do bardziej złożonych.
W literaturze dominował realizm - ukazywanie rzeczywistości zgodnie z powszechnym wyobrażeniem, skupiając się na tym, co typowe i codzienne. Jego skrajniejszą formą był naturalizm, który pokazywał również brzydotę życia biedę, choroby, walkę o byt. Literatura tego okresu często była tendencyjna - podporządkowana określonym ideom i hasłom programowym.
Warto wiedzieć! Determinizm, kolejna ważna idea epoki, zakładał, że życie człowieka jest z góry określone przez czynniki genetyczne, środowiskowe i historyczne. To tłumaczy, dlaczego bohaterowie pozytywistyczni często nie mogą uciec od swojego losu.
Polski pozytywizm, trwający od 1863 do około 1890 roku, narodził się jako odpowiedź na klęskę powstania styczniowego. Sam termin zapożyczono z prac filozofa Augusta Comte'a, dla którego wiedza pozytywna oznaczała wiedzę pewną, ścisłą i pożyteczną.
Polscy pozytywiści stworzyli konkretny program działania. Praca organiczna miała poprawić stan gospodarczy i cywilizacyjny wszystkich warstw społecznych, traktując naród jak organizm. Praca u podstaw koncentrowała się na edukacji najuboższych warstw chłopskich i walce z analfabetyzmem.
Program obejmował także asymilację Żydów, dążąc do ich integracji z polskim społeczeństwem przy poszanowaniu ich kultury (propagowała to Eliza Orzeszkowa w swoim artykule z 1882 roku). Równie ważna była emancypacja kobiet - walka o równouprawnienie i niezależność kobiet, o czym Orzeszkowa pisała w 1870 roku.
Zapamiętaj! Adam Asnyk, nazywany "poetą czasów niepoetyckich", był jednym z najważniejszych twórców tego okresu. Jako członek Rządu Narodowego podczas powstania styczniowego, łączył w swojej poezji elementy romantyczne z pozytywistycznymi.
Adam Asnyk w wierszu "Do młodych" zwraca się bezpośrednio do młodego pokolenia pozytywistów. Podkreśla wartość nauki i tworzenia własnej przyszłości, ale przestrzega przed całkowitym odrzucaniem dorobku przeszłych pokoleń. W "Daremne żale" przekonuje, że przemijanie jest naturalnym procesem i nie warto rozpaczać nad przeszłością.
Eliza Orzeszkowa, czołowa publicystka pozytywistyczna, w swoich artykułach poruszała kwestię asymilacji Żydów (1882) oraz emancypacji kobiet (1870). W noweli "Gloria victis" (Chwała zwyciężonym) dokonała mitologizacji powstania styczniowego, nadając mu wymiar heroiczny.
Nowela ma formę baśniową z elementami naturalizmu i realizmu. Przyroda (wiatr, dąb, brzoza) pełni rolę świadka i narratora wydarzeń. Bohaterowie, jak Romuald Traugutt, są ukazani w sposób heroiczny, porównywani do postaci mitologicznych. Marian Tarłowski reprezentuje połączenie patriotyzmu z pozytywistycznym scjentyzmem.
Ciekawostka! Tytuł "Gloria victis" (Chwała zwyciężonym) to odwrócenie starożytnej rzymskiej sentencji "Vae victis" (Biada zwyciężonym). Orzeszkowa celowo zmienia wymowę, by podkreślić wartość ofiary powstańców.
Nowele pozytywistyczne często poruszały temat tragedii losu dziecka. Bohaterowie tacy jak Janko Muzykant czy Antek pochodzili z ubogich rodzin, nie mieli szans na rozwój i edukację, doświadczali przemocy, głodu i byli zmuszani do pracy ponad siły.
Przestrzeń wiejska w tych utworach była ukazywana jako miejsce zacofania, biedy i zabobonów. Przykładem może być historia siostry Antka uwięzionej w piecu. Miasto stanowiło natomiast głównie tło wydarzeń (np. Warszawa i Paryż w "Lalce").
Charakterystycznym bohaterem nowelistyki pozytywistycznej był też Żyd, przedstawiany zazwyczaj jako lichwiarz, kupiec, karczmarz lub handlarz starzyzną (jak w "Kamizelce"). Pozytywiści starali się przedstawiać różne warstwy społeczne i problemy z nimi związane.
Pamiętaj! Nowele pozytywistyczne, choć krótkie, były niezwykle wymowne. Autorzy potrafili w zwięzłej formie ukazać istotne problemy społeczne i portrety psychologiczne bohaterów. Twoja analiza tego typu utworów powinna uwzględniać kontekst społeczny epoki.
"Lalka" to klasyczny przykład powieści realistycznej z panoramicznym obrazem społeczeństwa, dokładnymi opisami topografii miast oraz prawdopodobieństwem językowym (każda grupa społeczna posługuje się adekwatnym językiem). Cechuje ją kompozycja otwarta oraz narracja mieszana - 3-osobowa i 1-osobowa (w "Pamiętniku starego subiekta").
Główny bohater, Stanisław Wokulski, łączy w sobie cechy romantyka i pozytywisty. Jako romantyk idealizuje miłość, podejmuje próbę samobójczą, walczy w powstaniu styczniowym. Jako pozytywista zajmuje się nauką, prowadzi działalność gospodarczą, przyjaźni się z Żydami i realizuje idee pracy u podstaw.
Powieść przedstawia trzy pokolenia idealistów romantyka Ignacego Rzeckiego (bonapartystę), Wokulskiego (człowieka epoki przejściowej) oraz pozytywistę Juliana Ochockiego (naukowca, który marzy o "przypięciu ludzkości skrzydeł"). Ważni są także wynalazcy prof. Geist pracujący nad metalem lżejszym od wody i Julian Ochocki konstruujący lampę elektryczną.
Kluczowe dla matury! Motyw theatrum mundi (świata jako teatru) jest istotny w "Lalce". Bohaterowie są ograniczeni przez role społeczne, co wyraża Rzecki "Marionetki, wszystko marionetki! Wydaje im się, że robią co chcą, a robią tylko tyle, na ile pozwoli im maszyna".
W powieści Prusa występuje galeria zróżnicowanych postaci kobiecych. Izabela Łęcka reprezentuje arystokrację, Kazimiera Wąsowska to niezależna, inteligentna wdowa, Helena Stawska uosabia skromność i wierność, a baronowa Krzeszkowska pokazuje destrukcyjną stronę małżeństwa. Małgorzata Minclowa i prezesowa Zasławska dopełniają ten portret zbiorowy.
Każdy z bohaterów przeżywa miłość inaczej. Wokulski idealizuje Łęcką (wcześniej Minclową), Minclowa idealizuje Wokulskiego, a Łęcka porównuje mężczyzn do greckich bogów. Rzecki kocha platonicznie Stawską, która twierdzi, że "namiętności w niej wygasły" i czeka na męża niesłusznie oskarżonego o morderstwo.
Wąsowska, 30-letnia wdowa z ogromnym majątkiem, ceni swoją niezależność i "bawi się życiem". Baronowa Krzeszowska, po stracie córki, tkwi w toksycznym małżeństwie pełnym kłótni. Prezesowa Zasławska wspomina swoją nieszczęśliwą miłość do ojca Wokulskiego, którego nie mogła poślubić ze względu na różnice społeczne.
Wskazówka interpretacyjna Różnorodne portrety kobiet i ich doświadczenia miłosne w "Lalce" pokazują, jak pozycja społeczna i konwenanse epoki ograniczały możliwości kobiet, nawet tych z wyższych sfer. To pozytywistyczna krytyka ówczesnego społeczeństwa.
W powieści Dostojewskiego na decyzję Rodiona o popełnieniu zbrodni wpływa kilka kluczowych czynników. Jego filozofia zakłada podział ludzkości na osoby zwyczajne i nadzwyczajne, które mogą przekraczać moralne granice dla wyższego dobra. Inspiracją była również podsłuchana rozmowa oficera ze studentem w traktierni.
Na decyzję o morderstwie wpłynęła też trudna sytuacja materialna Raskolnikowa oraz planowany ślub jego siostry Duni z bogatym Łużynem, który miał poprawić byt rodziny. Sprzyjającą okolicznością był fakt, że lichwiarki Alona miała być sama w domu.
W powieści ścierają się dwie przeciwstawne postawy. Raskolnikow reprezentuje relatywizm moralny i "filozofię prostego rachunku", kierując się racjami rozumu. Sonia Marmieładowna (której imię Zofia oznacza mądrość) uosabia absolutyzm moralny, głęboką wiarę i kierowanie się sercem. Jej miłość do Rodiona prowadzi ją aż na katorgę.
Analiza psychologiczna "Zbrodnia i kara" to powieść psychologiczna, w której Dostojewski wnikliwie bada motywacje zbrodni i proces moralnej przemiany bohatera. Konfrontacja Raskolnikowa z Sonią to starcie dwóch światopoglądów racjonalistycznego, relatywistycznego z jednej strony i etyki chrześcijańskiej z drugiej.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
28
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Analiza roli majątku i pochodzenia w relacjach międzyludzkich na podstawie 'Lalki' Bolesława Prusa. Zawiera porównanie arystokracji i mieszczaństwa oraz kontekst historyczno-literacki, w tym odniesienia do 'Nie-Boskiej komedii'. Idealne dla studentów literatury i historii. Typ: analiza literacka.
Język polskiAnaliza opowiadania 'Miłosierdzie Gminy' autorstwa Marii Konopnickiej, które porusza problematykę hipokryzji w działaniach społecznych oraz traktowania osób starszych i ubogich. Zawiera omówienie postaci Kuntza, jego syna oraz społecznych mechanizmów licytacji, które ujawniają brutalność i obojętność gminy. Typ: analiza literacka.
Język polskiOdkryj głęboką analizę utworu 'Gloria Victis' Elizy Orzeszkowej, który opowiada o bohaterach powstania styczniowego. Zawiera kluczowe informacje o postaciach, motywach patriotyzmu oraz znaczeniu walki o wolność. Idealne dla uczniów przygotowujących się do lekcji lub egzaminów.
Język polskiAnaliza kultury i polityki w dwudziestoleciu międzywojennym, obejmująca kluczowe nurty literackie, kryzysy idei oraz wpływ totalitaryzmów. Obejmuje zagadnienia takie jak realizm psychologiczny, awangarda, oraz zmiany społeczne i polityczne w Polsce i Europie. Typ: opracowanie.
Język polskiAnaliza kluczowych wydarzeń i postaci w 'Potopie' Henryka Sienkiewicza. Zawiera omówienie zdrady, sojuszy oraz walki o honor w kontekście historycznym. Idealne dla studentów literatury i historii. Typ: streszczenie.
Język polskiOdkryj główne księgi Biblii, w tym Księgę Rodzaju, Księgę Hioba, Księgę Psalmów oraz Apokalipsę św. Jana. Zrozum typy literackie, postacie biblijne oraz teodyceę. Idealne dla studentów teologii i miłośników literatury biblijnej.
Język polskiApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Hania
@randomowaliterka
Pozytywizm to epoka, która rozwinęła się w Polsce po upadku powstania styczniowego (1863) i trwała do około 1890 roku. Była odpowiedzią na romantyczne ideały walki zbrojnej, proponując zamiast tego pracę organiczną, pracę u podstaw oraz wiarę w naukę i postęp... Pokaż więcej
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Pozytywizm opierał się na kilku fundamentalnych koncepcjach, które ukształtowały myślenie epoki. Scjentyzm to przekonanie, że tylko nauka prowadzi do prawdziwej wiedzy o świecie. Z kolei utylitaryzm głosił, że dobre jest to, co pożyteczne dla ogółu.
Ważną koncepcją był organicyzm Herberta Spencera, który postrzegał społeczeństwo jako żywy organizm. Spencer rozwinął także teorię ewolucjonizmu opartą na poglądach Karola Darwina, zakładającą rozwój wszystkich form istnienia od prostszych do bardziej złożonych.
W literaturze dominował realizm - ukazywanie rzeczywistości zgodnie z powszechnym wyobrażeniem, skupiając się na tym, co typowe i codzienne. Jego skrajniejszą formą był naturalizm, który pokazywał również brzydotę życia: biedę, choroby, walkę o byt. Literatura tego okresu często była tendencyjna - podporządkowana określonym ideom i hasłom programowym.
Warto wiedzieć! Determinizm, kolejna ważna idea epoki, zakładał, że życie człowieka jest z góry określone przez czynniki genetyczne, środowiskowe i historyczne. To tłumaczy, dlaczego bohaterowie pozytywistyczni często nie mogą uciec od swojego losu.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Polski pozytywizm, trwający od 1863 do około 1890 roku, narodził się jako odpowiedź na klęskę powstania styczniowego. Sam termin zapożyczono z prac filozofa Augusta Comte'a, dla którego wiedza pozytywna oznaczała wiedzę pewną, ścisłą i pożyteczną.
Polscy pozytywiści stworzyli konkretny program działania. Praca organiczna miała poprawić stan gospodarczy i cywilizacyjny wszystkich warstw społecznych, traktując naród jak organizm. Praca u podstaw koncentrowała się na edukacji najuboższych warstw chłopskich i walce z analfabetyzmem.
Program obejmował także asymilację Żydów, dążąc do ich integracji z polskim społeczeństwem przy poszanowaniu ich kultury (propagowała to Eliza Orzeszkowa w swoim artykule z 1882 roku). Równie ważna była emancypacja kobiet - walka o równouprawnienie i niezależność kobiet, o czym Orzeszkowa pisała w 1870 roku.
Zapamiętaj! Adam Asnyk, nazywany "poetą czasów niepoetyckich", był jednym z najważniejszych twórców tego okresu. Jako członek Rządu Narodowego podczas powstania styczniowego, łączył w swojej poezji elementy romantyczne z pozytywistycznymi.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Adam Asnyk w wierszu "Do młodych" zwraca się bezpośrednio do młodego pokolenia pozytywistów. Podkreśla wartość nauki i tworzenia własnej przyszłości, ale przestrzega przed całkowitym odrzucaniem dorobku przeszłych pokoleń. W "Daremne żale" przekonuje, że przemijanie jest naturalnym procesem i nie warto rozpaczać nad przeszłością.
Eliza Orzeszkowa, czołowa publicystka pozytywistyczna, w swoich artykułach poruszała kwestię asymilacji Żydów (1882) oraz emancypacji kobiet (1870). W noweli "Gloria victis" (Chwała zwyciężonym) dokonała mitologizacji powstania styczniowego, nadając mu wymiar heroiczny.
Nowela ma formę baśniową z elementami naturalizmu i realizmu. Przyroda (wiatr, dąb, brzoza) pełni rolę świadka i narratora wydarzeń. Bohaterowie, jak Romuald Traugutt, są ukazani w sposób heroiczny, porównywani do postaci mitologicznych. Marian Tarłowski reprezentuje połączenie patriotyzmu z pozytywistycznym scjentyzmem.
Ciekawostka! Tytuł "Gloria victis" (Chwała zwyciężonym) to odwrócenie starożytnej rzymskiej sentencji "Vae victis" (Biada zwyciężonym). Orzeszkowa celowo zmienia wymowę, by podkreślić wartość ofiary powstańców.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Nowele pozytywistyczne często poruszały temat tragedii losu dziecka. Bohaterowie tacy jak Janko Muzykant czy Antek pochodzili z ubogich rodzin, nie mieli szans na rozwój i edukację, doświadczali przemocy, głodu i byli zmuszani do pracy ponad siły.
Przestrzeń wiejska w tych utworach była ukazywana jako miejsce zacofania, biedy i zabobonów. Przykładem może być historia siostry Antka uwięzionej w piecu. Miasto stanowiło natomiast głównie tło wydarzeń (np. Warszawa i Paryż w "Lalce").
Charakterystycznym bohaterem nowelistyki pozytywistycznej był też Żyd, przedstawiany zazwyczaj jako lichwiarz, kupiec, karczmarz lub handlarz starzyzną (jak w "Kamizelce"). Pozytywiści starali się przedstawiać różne warstwy społeczne i problemy z nimi związane.
Pamiętaj! Nowele pozytywistyczne, choć krótkie, były niezwykle wymowne. Autorzy potrafili w zwięzłej formie ukazać istotne problemy społeczne i portrety psychologiczne bohaterów. Twoja analiza tego typu utworów powinna uwzględniać kontekst społeczny epoki.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
"Lalka" to klasyczny przykład powieści realistycznej z panoramicznym obrazem społeczeństwa, dokładnymi opisami topografii miast oraz prawdopodobieństwem językowym (każda grupa społeczna posługuje się adekwatnym językiem). Cechuje ją kompozycja otwarta oraz narracja mieszana - 3-osobowa i 1-osobowa (w "Pamiętniku starego subiekta").
Główny bohater, Stanisław Wokulski, łączy w sobie cechy romantyka i pozytywisty. Jako romantyk idealizuje miłość, podejmuje próbę samobójczą, walczy w powstaniu styczniowym. Jako pozytywista zajmuje się nauką, prowadzi działalność gospodarczą, przyjaźni się z Żydami i realizuje idee pracy u podstaw.
Powieść przedstawia trzy pokolenia idealistów: romantyka Ignacego Rzeckiego (bonapartystę), Wokulskiego (człowieka epoki przejściowej) oraz pozytywistę Juliana Ochockiego (naukowca, który marzy o "przypięciu ludzkości skrzydeł"). Ważni są także wynalazcy: prof. Geist pracujący nad metalem lżejszym od wody i Julian Ochocki konstruujący lampę elektryczną.
Kluczowe dla matury! Motyw theatrum mundi (świata jako teatru) jest istotny w "Lalce". Bohaterowie są ograniczeni przez role społeczne, co wyraża Rzecki: "Marionetki, wszystko marionetki! Wydaje im się, że robią co chcą, a robią tylko tyle, na ile pozwoli im maszyna".
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
W powieści Prusa występuje galeria zróżnicowanych postaci kobiecych. Izabela Łęcka reprezentuje arystokrację, Kazimiera Wąsowska to niezależna, inteligentna wdowa, Helena Stawska uosabia skromność i wierność, a baronowa Krzeszkowska pokazuje destrukcyjną stronę małżeństwa. Małgorzata Minclowa i prezesowa Zasławska dopełniają ten portret zbiorowy.
Każdy z bohaterów przeżywa miłość inaczej. Wokulski idealizuje Łęcką (wcześniej Minclową), Minclowa idealizuje Wokulskiego, a Łęcka porównuje mężczyzn do greckich bogów. Rzecki kocha platonicznie Stawską, która twierdzi, że "namiętności w niej wygasły" i czeka na męża niesłusznie oskarżonego o morderstwo.
Wąsowska, 30-letnia wdowa z ogromnym majątkiem, ceni swoją niezależność i "bawi się życiem". Baronowa Krzeszowska, po stracie córki, tkwi w toksycznym małżeństwie pełnym kłótni. Prezesowa Zasławska wspomina swoją nieszczęśliwą miłość do ojca Wokulskiego, którego nie mogła poślubić ze względu na różnice społeczne.
Wskazówka interpretacyjna: Różnorodne portrety kobiet i ich doświadczenia miłosne w "Lalce" pokazują, jak pozycja społeczna i konwenanse epoki ograniczały możliwości kobiet, nawet tych z wyższych sfer. To pozytywistyczna krytyka ówczesnego społeczeństwa.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
W powieści Dostojewskiego na decyzję Rodiona o popełnieniu zbrodni wpływa kilka kluczowych czynników. Jego filozofia zakłada podział ludzkości na osoby zwyczajne i nadzwyczajne, które mogą przekraczać moralne granice dla wyższego dobra. Inspiracją była również podsłuchana rozmowa oficera ze studentem w traktierni.
Na decyzję o morderstwie wpłynęła też trudna sytuacja materialna Raskolnikowa oraz planowany ślub jego siostry Duni z bogatym Łużynem, który miał poprawić byt rodziny. Sprzyjającą okolicznością był fakt, że lichwiarki Alona miała być sama w domu.
W powieści ścierają się dwie przeciwstawne postawy. Raskolnikow reprezentuje relatywizm moralny i "filozofię prostego rachunku", kierując się racjami rozumu. Sonia Marmieładowna (której imię Zofia oznacza mądrość) uosabia absolutyzm moralny, głęboką wiarę i kierowanie się sercem. Jej miłość do Rodiona prowadzi ją aż na katorgę.
Analiza psychologiczna: "Zbrodnia i kara" to powieść psychologiczna, w której Dostojewski wnikliwie bada motywacje zbrodni i proces moralnej przemiany bohatera. Konfrontacja Raskolnikowa z Sonią to starcie dwóch światopoglądów: racjonalistycznego, relatywistycznego z jednej strony i etyki chrześcijańskiej z drugiej.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
28
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Analiza roli majątku i pochodzenia w relacjach międzyludzkich na podstawie 'Lalki' Bolesława Prusa. Zawiera porównanie arystokracji i mieszczaństwa oraz kontekst historyczno-literacki, w tym odniesienia do 'Nie-Boskiej komedii'. Idealne dla studentów literatury i historii. Typ: analiza literacka.
Język polskiAnaliza opowiadania 'Miłosierdzie Gminy' autorstwa Marii Konopnickiej, które porusza problematykę hipokryzji w działaniach społecznych oraz traktowania osób starszych i ubogich. Zawiera omówienie postaci Kuntza, jego syna oraz społecznych mechanizmów licytacji, które ujawniają brutalność i obojętność gminy. Typ: analiza literacka.
Język polskiOdkryj głęboką analizę utworu 'Gloria Victis' Elizy Orzeszkowej, który opowiada o bohaterach powstania styczniowego. Zawiera kluczowe informacje o postaciach, motywach patriotyzmu oraz znaczeniu walki o wolność. Idealne dla uczniów przygotowujących się do lekcji lub egzaminów.
Język polskiAnaliza kultury i polityki w dwudziestoleciu międzywojennym, obejmująca kluczowe nurty literackie, kryzysy idei oraz wpływ totalitaryzmów. Obejmuje zagadnienia takie jak realizm psychologiczny, awangarda, oraz zmiany społeczne i polityczne w Polsce i Europie. Typ: opracowanie.
Język polskiAnaliza kluczowych wydarzeń i postaci w 'Potopie' Henryka Sienkiewicza. Zawiera omówienie zdrady, sojuszy oraz walki o honor w kontekście historycznym. Idealne dla studentów literatury i historii. Typ: streszczenie.
Język polskiOdkryj główne księgi Biblii, w tym Księgę Rodzaju, Księgę Hioba, Księgę Psalmów oraz Apokalipsę św. Jana. Zrozum typy literackie, postacie biblijne oraz teodyceę. Idealne dla studentów teologii i miłośników literatury biblijnej.
Język polskiApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
