Kierunki filozoficzne
Pozytywizm opierał się na kilku ważnych koncepcjach filozoficznych. Scjentyzm, którego twórcą był August Comte, głosił przekonanie, że nauka stanowi najlepszy sposób ustalania prawdy o świecie. To właśnie wiedza naukowa, a nie wiara czy intuicja, miała prowadzić do rozwoju społeczeństwa.
Ewolucjonizm Karola Darwina zakładał, że zarówno przyroda, jak i społeczeństwo podlegają procesowi ewolucji. W jej toku formy życia gorzej przystosowane ustępują miejsca lepiej dostosowanym. Ta teoria miała ogromny wpływ na myślenie o rozwoju społecznym.
Herbert Spencer rozwinął teorię organicyzmu, według której społeczeństwo funkcjonuje jak jeden organizm biologiczny. Osłabienie jednej części prowadzi do choroby całości. Ta koncepcja doskonale współgrała z ideą pracy organicznej.
Utylitaryzm zalecał kierowanie się w życiu tym, co użyteczne. Zgodnie z tą filozofią warto podejmować tylko te działania, które przynoszą pozytywne efekty dla jednostki i społeczeństwa. Dzięki temu każdy człowiek stawał się użyteczny dla ogółu.
Zapamiętaj! Filozofie pozytywistyczne łączyło przekonanie o możliwości racjonalnego doskonalenia społeczeństwa poprzez naukę, pracę i praktyczne działania - w przeciwieństwie do romantycznego polegania na uczuciach i walce zbrojnej.