Ramy czasowe i główne idee średniowiecza
Średniowiecze rozciąga się od upadku cesarstwa zachodniorzymskiego w 476 r. do przełomowych wydarzeń XV wieku: wynalezienia druku przez Gutenberga (1450 r.) i odkrycia Ameryki (1492 r.). W Polsce ważną datą był chrzest w 966 r., a w Europie Wschodniej - upadek Konstantynopola w 1453 r.
Fundamentem kultury średniowiecznej był teocentryzm - umieszczenie Boga w centrum wszystkiego. Życie postrzegano jako wstęp do wieczności, stąd popularne hasło "memento mori" (pamiętaj o śmierci). Twórcy pozostawali anonimowi, bo wszystko tworzono na chwałę Boga, nie dla osobistej sławy.
Ważną cechą epoki był dualizm - podział świata na dwie sfery: sacrum (boską, wieczną, dobrą) oraz profanum (ludzką, doczesną, materialną). Łacina jako język wspólny dla całego chrześcijaństwa umożliwiała uniwersalizm kultury - podobne poglądy i wartości w całej Europie.
Warto zapamiętać! Symbole średniowiecza: krzyż (duchowieństwo) i miecz (rycerstwo) odzwierciedlają system feudalny, gdzie te dwie grupy stanowiły szczyt hierarchii społecznej.