Renesans - odrodzenie, które zmieniło świat
Wyobraź sobie epokę, w której ludzie nagle odkryli, że mogą być "kowalami własnego losu" - właśnie tak myśleli renesansowi humaniści. Antropocentryzm postawił człowieka w centrum wszechświata, zastępując średniowieczne skupienie na Bogu.
Reformacja wstrząsnęła Europą, dzieląc chrześcijaństwo na luteranizm i kalwinizm. Równocześnie filozofowie rozwijali nowe prądy myślowe jak sceptycyzm czy neoplatonizm renesansowy, które kazały na nowo przemyśleć podstawowe pytania o rzeczywistość.
Przełomowe odkrycia i wynalazki otworzyły nowe horyzonty. Kolumb odkrył Amerykę, Magellan opłynął Ziemię, a Kopernik wywrócił do góry nogami nasze wyobrażenie o wszechświecie teorią heliocentryczną. Gutenberg z ruchomą czcionką sprawił, że książki stały się dostępne dla mas.
Pamiętaj: Cytaty Terencjusza ("Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce") czy Protagorasa ("Człowiek jest miarą wszechrzeczy") to kwintesencja renesansowego myślenia o człowieku.
Sztuka renesansowa zachwyca proporcjonalnością i harmonią. W architekturze pojawiły się kolumny i kopuły, malarstwo odkryło perspektywę i portrety, a rzeźba zyskała dynamizm. Powstały też nowe gatunki literackie - sonet Petrarki, nowela Boccaccia czy esej Montaigne'a, które do dziś są żywe.
W Polsce Jan Kochanowski tworzył pieśni, treny i fraszki, poruszając tematy od urody życia po powinności wobec ojczyzny. Publicystyka rozwijała się dzięki Fryczy Modrzewskiemu i Skardze, którzy wprowadzili toposy ojczyzny-okrętu i ojczyzny-matki.
William Szekspir w teatrze elżbietańskim stworzył nieśmiertelne tragedie i komedie o miłości i żądzy władzy. Jego dramaty do dziś poruszają uniwersalne tematy ludzkie, pokazując, że renesansowe odkrycie człowieka było naprawdę przełomowe.