Romantyczny światopogląd
W romantycznej wizji świata duchy i zjawiska nadprzyrodzone są równie realne jak elementy materialne. To fundamentalne założenie romantyzmu, które podważa wcześniejsze, oświeceniowe przekonania o wyższości rozumu i doświadczenia.
Starzec w utworze reprezentuje światopogląd naukowy - uznaje tylko to, co można empirycznie zbadać. Dla niego doświadczenia Karusi są wyłącznie objawem szaleństwa. Ten konflikt między rozumem a uczuciem stanowi oś utworu i całej epoki romantyzmu.
Warto zwrócić uwagę na wpływ Szekspira na twórczość romantyków, w tym Mickiewicza. Romantycy cenili szczególnie jego synkretyzm - umiejętność łączenia elementów fantastycznych z realistycznymi oraz patosu z liryzmem. Zainteresowanie złożoną, często mroczną psychiką człowieka to kolejny element, który twórcy romantyczni przejęli od angielskiego dramatopisarza.
📝 Kluczowa idea: Romantyzm proponuje nowy sposób poznawania świata - zamiast polegać wyłącznie na rozumie, zachęca do ufania intuicji, uczuciom i wyobraźni, które mogą prowadzić do głębszych prawd niż chłodna analiza.