Światopogląd romantyczny
Romantycy wierzyli, że świat ma naturę duchową, a jego tajemnice mogą poznać tylko wyjątkowe jednostki - genialni artyści, szaleńcy lub ludzie prości (dzieci i prosty lud). Poeta zyskał status wyjątkowy - uważano go za jednostkę natchnioną, obdarzoną boskim geniuszem.
Zamiast rozumu, romantycy cenili irracjonalizm - wiarę, intuicję i przeczucia jako źródła poznania. Fascynowali się fantastyką i zjawiskami nadprzyrodzonymi, takimi jak duchy czy upiory. Czerpali inspirację z ludowości, wierzeń i twórczości prostego ludu, który uznawali za strażnika najważniejszych prawd.
Inne kluczowe elementy światopoglądu romantycznego to indywidualizm (podkreślenie wyjątkowości jednostki), historyzm (zamiłowanie do przeszłości, zwłaszcza średniowiecza), orientalizm (fascynacja kulturą Wschodu) oraz mistycyzm (wiara w kontakt z bóstwem). Romantycy byli też otwarci na metafizykę - to, co tajemnicze i niedostępne dla rozumu, oraz wierzyli w prowidencjalizm - pogląd, że dziejami świata kieruje opatrzność.
Ciekawostka! Chociaż romantyzm często kojarzy się z uczuciami miłości, w rzeczywistości jego główne idee były znacznie głębsze - dotyczyły relacji człowieka z Bogiem, naturą, historią i narodem.