Główne idee i pojęcia romantyzmu
Romantyzm opierał się na kilku kluczowych ideach, które zrewolucjonizowały kulturę. Irracjonalizm stawiał intuicję, wiarę i wyobraźnię jako podstawowe narzędzia poznawania świata. Indywidualizm podkreślał znaczenie wewnętrznego życia emocjonalnego jednostki, a historyzm budził zainteresowanie przeszłością.
Romantyzm wprowadził charakterystyczne typy bohaterów. Bohater bajroniczny (np. Konrad) to jednostka nieprzeciętna, samotnie walcząca o prawa innych, skłócona ze światem. Bohater werteryczny buntuje się przeciwko normom społecznym, odczuwa bezcelowość życia, co często prowadzi go do samobójstwa.
W romantyzmie pojawiły się ważne koncepcje, jak mesjanizm (nadzieja w nadejście wybawiciela), wallenrodyzm (stosowanie nieetycznych metod dla dobra ojczyzny) czy makiawelizm (cel uświęca środki). Powstały też nowe gatunki literackie: ballada łącząca trzy rodzaje literackie, powieść poetycka o fragmentarycznej fabule i dramat romantyczny łamiący klasyczne zasady.
💡 Warto zapamiętać! Pojęcie "wieszcz" oznacza genialnego poetę przepowiadającego przyszłość narodu - to miano nadano największym poetom romantycznym, w tym Mickiewiczowi.