Średniowieczny dialog o śmierci
"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" to jeden z najdłuższych średniowiecznych polskich utworów wierszowanych. Tekst powstał w XV wieku, ale oryginał zaginął podczas II wojny światowej. Obecnie znamy go z odtworzonej wersji z XVI stulecia.
W utworze Śmierć została przedstawiona jako przerażająca postać o odrażającym wyglądzie - jest chuda, blada, z żółtą twarzą, bez nosa i warg, z oczu płyną jej krwawe łzy, a w ręku trzyma kosę. Ten plastyczny opis wpisuje się w popularny w średniowieczu motyw danse macabre (taniec śmierci) - przedstawienie korowodu kościotrupów zabierających kolejnych ludzi.
Śmierć w utworze jest sprawiedliwa, bo przychodzi po każdego bez względu na status społeczny. Zabiera mądrych i głupców, chorych i zdrowych, biednych i bogatych, władców i poddanych. Mimo przerażającego wyglądu, ma też cechy komiczne, jak odpadający kawałek nosa, a uśmiercanie ludzi traktuje nie tylko jako obowiązek, ale też jako rodzaj rozrywki.
Ciekawostka: Utwór pełni również funkcję satyry społecznej - Śmierć krytykuje różne grupy społeczne, wyliczając ich grzechy i przywary, szczególnie ostro piętnując złych mnichów, którzy ulegli ziemskim pokusom.